آیت الله هاشمی رفسنجانی، اصلاحات را شرط بقای جامعه و انقلاب می دانست. او در ذهن خود مثال هایی تاریخی از اقدامات امیرکبیر، عباس میرزا و رجال ایرانی را مرور می کرد که به نوبه خود و در زمان خود اثرگذار گردیدند. اگرچه این اصلاحات ناقص و گاه بی فرجام بودند اما مسیر تازه ای را گشودند که دیگران آن را کامل کردند. شاید همین ذهنیت بود که او را بر آن داشت تا دست به تالیف کتاب امیرکبیر قهرمان مبارزه با استعمار بزند. در حقیقت در این کتاب هاشمی به دنبال درد و درمان جامعه ایران است و راه نجات را جز در اصلاحات نمی بیند.