کتاب یادداشت های سیاسی ایران 1344ـ1260

کتاب « یادداشت های سیاسی ایران 1344ـ1260» نوشته « آرام بارل » توسط انتشارات « مرکز اسناد انقلاب» منتشر شده است.
این کتاب ترجمه‌ی جلد دوازدهم «یادداشت‌های سیاسی ایران» از مجموعه اسناد و مکاتبات سفارت انگلستان در ایران با وزارت خارجه‌ی این کشور است که دوره‌ی زمانی 1943 تا 1945 (یعنی فاصله سال‌های 1321ـ 1324) را دربر می‌گیرد. ایران در این سه سال، دوران بسیار دشواری را از سر گذرانده است که این مسئله ناشی از مشکلات اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم می‌باشد. اگرچه با کنار رفتن رضاخان و پایان دوران دیکتاتوری وی، فعالیت‌های سیاسی گسترش یافت و احزاب کوچکی به وجود آمدند، اما اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران بسیار بحرانی بود.
با وجود اینکه ایران در ابتدای جنگ اعلام بی‌طرفی کرده بود، اما سران متفقین به بهانه‌ی کمک به نیروهای شوروی خاک ایران را به اشغال خود درآوردند. این مسئله مشکلات زیادی را به وجود آورد که مهم‌ترین آنها تهدید تمامیت ارضی ایران از سوی شوروی بود.
از سوی دیگر، امتیازگیری و باج‌خواهی قدرت‌های بزرگ از ایران که روندی رقابتی پیدا کرده بود، نگرانی‌های جدی ایران را باعث شد. سران متفقین علاوه بر اینکه خاک ایران را به اشغال خود درآورده و ایران را به کشوری بحران‌زده تبدیل کرده بودند، به دنبال کسب امتیازات نفتی بودند. در فاصله‌ی سال‌های 1943 تا 1944 هر سه کشور آمریکا، انگلستان و شوروی درخواست کسب امتیاز نفت ایران را مطرح کردند که در این میان درخواست دولت شوروی لحنی کاملا گستاخانه و تهدیدآمیز داشت. از دیگر حوادث مهم سیاسی در این دوران، اجلاس سران متفقین در ایران و صدور بیانیه‌ی تهران می‌باشد. همچنین در همین دوره‌ی زمانی هیئت‌های نمایندگی دولت‌های آمریکا و انگلیس به سطح سفارت ارتقا یافت. فعالیت‌های دکتر میلسپو به‌عنوان مستشار مالی آمریکایی در ایران نیز از جمله مسائلی است که در این دوره حجم گسترده‌ای از اسناد و گزارش‌ها را به خود اختصاص می‌دهد.