گراردو نیولی

گراردو نیولی (Gherardo Gnoli) (متولد ۶ دسامبر ۱۹۳۷، رم، درگذشت ۷ مارس ۲۰۱۲) خاورشناس و تاریخ ادیان‌شناس ایتالیایی بود.
او از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۹۳ استاد کرسی ایران‌شناسی دانشگاه شرق‌شناسی ناپل و سپس ریاست آن را به عهده داشت. او سپس به دانشگاه لا ساپینتزای رم منتقل و از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۸ استاد کرسی «تاریخ دین در ایران و آسیای مرکزی» شد. نیولی همچنین در سال ۱۹۷۹ به ریاست مؤسسه ایتالیایی مطالعات خاورمیانه و خاور دور منصوب گردید. او ریاست انجمن ایتالیایی تاریخ ادیان از سال ۲۰۰۵ تا زمان فوت خویش به عهده داشت.
حوزه پژوهش‌های وی ادیان و زبان‌های باستانی ایران بود. وی در تأسیس انجمن ایرانشناسی اروپا نقش مهمی داشته‌است. از نیولی هشت کتاب و بیش از دویست مقاله منتشر شده‌است. وی در سال ۲۰۱۲ میلادی در سن هفتاد و پنج سالکی در گذشت. از مهمترین آثار وی زمان و زادگاه زردشت است که در سال ۱۹۸۰ منتشر و توسط سید سجادی به فارسی ترجمه شد. کتاب دیگر نویسنده به زبان انگلیسی تحت عنوان آرمان ایران نیز توسط سید سجادی ترجمه شده‌است. همچنین دو کتاب دیگر نیولی زردشت در تاریخ و از زردشت تا مانی نیز به فارسی ترجمه شده‌اند.
نیولی در دهه ۹۰ میلادی ناپل را رها کرد و به دانشگاه رم آمد و در آنجا کرسی استادی در رشته تاریخ ادیان ایرانی و آسیای میانه را بر عهده گرفت. مطالعات نیولی به‌طور عمده بر ایران و تاریخ ادیان مختلف در پیش از اسلام متمرکز بود.
یکی از کارهای کلیدی و مهم نیولی مطالعه در خصوص مفهوم یا ایده ایران بود. کتاب مشهورش به نام «The Idea of Iran. An essay on its origin» به تفصیل به این موضوع می‌پردازد که نام و مفهوم ایران از چه زمان و چگونه شکل گرفت و وارد تاریخ شد. این کتاب با نام «آرمان ایران: جستاری در خاستگاه نام ایران» توسط سید منصور سیدسجادی به فارسی ترجمه شده‌است.