ابوعلى مُحَسِّن بن ابوالقاسم على تنوخی (329-384ق)، قاضى اديب و نویسنده سده 4ق و نویسنده کتاب نشوار المحاضرة و أخبار المذاکرة و الفرج بعد الشدة بود. او در سال 329ق در بصره به دنيا آمد و همانجا در خاندان اديب و حديث‌شناس خود، پرورش يافت. همه استادان دوره كودكى يا نوجوانى او از مشاهيرند و بى‌گمان از همه تابناك‌تر ابوبكر صولى است. پيداست كه در خاندان قاضى بزرگى چون ابوالقاسم تنوخى، آموزش دينى بر آموزش ادبى پيشى داشت. به همين جهت گويند او نخستين حديث خود را در 7 سالگى شنيد.