دکتر ممتحن، استاد برجسته‌ی تاریخ دانشگاه شهید بهشتی (دانشگاه ملی) در سال هزار و دویست و نود و هشت شمسی در شیراز متولد شد. پدرش خدا رحیم که در ارسنجان مشهور به کربلایی خدا رحم است از خرده ماکانی است که هنوز مقداری از زمین مشهور به «بنک» و چند سهم آب از قنوات عایشه، بناب و کتک را در ارسنجان مالک است. مرحوم خدا رحیم در سال هزار و دویست و شصت و شش شمسی در ارسنجان متولد شد، از نظر عبادی و شرعی مقلد حضرت آیت‌الله آقا میرزاعلی اکبر روح الایمان ارسنجانی اعلی‌الله‌مقامه بود که از مجتهدان معروف و مشهور شیراز به شمار می آمد؛ و در اسفندماه هزار و سیصد و پانزده شمسی در شیراز سر به بالین ابدی نهاد. دکتر ممتحن در این سال در کلاس چهارم دبیرستان در رشته ی علمی درس می خواند. در آن زمان دبیرستان های شیراز دو رشته ی تحصیلی بیشتر نداشت. رشته ی ادبی و رشته ی علمی. هنرستانی هم با همکاری آلمانی ها وجود داشت که نخستین رئیس آن یک آلمانی بود. پدرش بااینکه تحصیلات مکتبی و قدیمی داشت و از علوم جدید بی اطلاع بود، ولی دارای وسعت نظر و روشن بینی خاصی بود و ازآنجاکه در دبیرستان ها زبان فرانسه تدریس می شد می خواست که فرزندش را پس از دریافت دیپلم برای ادامه ی تحصیل در رشته ی پزشکی به فرانسه بفرستد تا به مردم کشور خدمت کند.
