فریتز ولف در ۱۱ نوامبر ۱۸۸۰ در برلین زاده شد و بیشتر دوران زندگی خود را در همین شهر گذرانید. پس از گذرانیدن دورهٔ دبیرستان فرانسوی «کولژ روایال فرانسه» برای ادامه تحصیل به شهرهای مونیخ و هایدلبرگ رفت و بعد به برلین بازگشت، و سرانجام به شهر گیسن رفت. در دانشگاه گیسن زیر نظر کریستیان بارتولومه، ایران‌شناس نامدار آلمانی و مترجم گاتاها به آلمانی، پایان‌نامهٔ دکتری خود را با عنوان «مصادر در زبان‌های هند و ایرانی» در سال ۱۹۰۵ گذرانید. این پایان‌نامه در سال ۱۹۰۷ در آغاز چهلمین سال «مجلهٔ تحقیقات زبان‌شناسی» منتشر شد.
ولف پس از کسب درجهٔ دکتری مصمم شد که تحقیقات خود را بر زمینهٔ زبان‌شناسی ایرانی معطوف کند، اما به زودی ناچار به ترک این میدان شد، زیرا دشواری‌هایی که برای یک فرد یهودی در راه ورود به محیط دانشگاهی قد علم کرده بود او را از این کار بازمی‌داشت.
هنگامی که ولف در کار تهیهٔ ترجمهٔ اوستا بود طرحی در نظرش آمد که کمتر کسی جرئت اجرای آن را داشت: ضبط کامل مواد زبان شاهنامه. اهمیت این کار بسیار واضح بود: اگر با همهٔ مشکلاتی که از حجم فوق‌العادهٔ متن شاهنامه سرچشمه می‌گرفت، تألیف گنجینهٔ لغت یکی از مهمترین اسناد شعر کلاسیک فارسی به توفیق می‌انجامید، تحقیق در لغت فارسی بر پایه‌های محکمی استوار می‌شد و آن را از قید وابستگی به فرهنگ‌های نارسای ایرانی و هندی رها می‌ساخت. البته مقصود ولف این نبود که لغت‌نامه‌ای تألیف کند که موارد استعمال لغات را در شاهنامه یک به یک شرح و بسط دهد و موارد مشکل و مبهم را روشن سازد و به عبارت دیگر شرحی بر پایهٔ ترتیب لغوی بر حماسهٔ فردوسی بنویسد.
کار جمع‌آوری و تنظیم لغات در طی سال‌ها صبر و حوصله خستگی‌ناپذیر دنبال شد تا آنکه همهٔ مواد متن شاهنامه در فیش‌ها و ورقه‌ها ضبط شد. ولف خود را کاملاً در اختیار وظیفه‌ای که برای خود تعیین کرده بود گذاشت و هیچ‌وقت فکر نمی‌کرد که حاصل زحمت خود را به چه وسیله‌ای در اختیار محققان علاقه‌مند بگذارد.
