کتاب درخت گیان

محمد عارف (زادهٔ ۱ مهر ۱۳۴۰ در کازرون) - دانشیار دانشگاه و انسان‌شناس، نویسنده، کارگردان، ، عضو هیات‌علمی دانشگاه. پژوهشگر برگزیده هنر دانشگاه‌های ایران و نامزد دریافت قلم طلایی سینمایی بین‌المللی با فیلمنامه "روز تولد تو" است.
محمد عارف تاکنون هشت کتاب شاخص در زمینه انسان‌شناسی هنر نوشته است. کتاب کمیجان سرزمین شگفت انگیز تات‌ها و مادها نیز در دانشگاه‌های ایران مورد توجه پژوهشگران انسان‌شناس و دپارتمان‌های تئاتر و سینمای مستند قرار گرفته و چاپ چهارم آن نیز به پایان رسیده است. عارف در زمینه انسان‌شناسی از پژوهشگران میدانی متکی بر نظریه‌های انسان‌شناسی پروفسور برانیسلاو مالینوفسکی است. دیدگاه ایشان به انسان‌شناسی لزوما جنبه‌های فرهنگی و هنری است و روش شناختی ایشان غالبا توصیفی تحلیلی ژرفانگرانه و یافته‌های ایشان بر مبنای تجریه و تحلیل محتوای کیفی منتشر گردیده است. کتاب‌های کمیجان و درخت گیان دو نمونه شاخص مطالعات میدانی در اقوام ترک زبان و تات‌ها و مادها و ارمن هاست که هر دو در زمینه قوم شناسی( اتنالوژی) از اهمیت ویژه ای برخوردار گردیده‌اند. باران و بوران از دیگر کتاب‌های منتج از مطالعات میدانی مبتنی بر مصاحبه و مشاهده مشارکتی دکتر محمد عارف در سال‌های جنگ تحمیلی عراق بر ایران است که توانسته به چاپ پنجم برسد و در میان رزمندگان و اهل هنر جایگاهی ویژه بیابد. باران و بوران با ژانر طنز و کمدی‌های موقعیت نگاشته شده‌است و انتشارات سلمان نیز آن را منتشر گردانده است. کتاب شور شیرین و جریره نیز دو کتاب دیگر محمد عارف در زمینه نمایش و متکی بر کهن الگوهای ایران باستان است که دراماتیزه شده و مورد توجه کارگردانان قرار گرفته‌است. نمایشنامه پشت درهای خاکی یکی دیگر از نمایشنامه‌های چاپ شده دکتر محمد عارف است که بالغ بر هیجده جایزه نخست جشنواره‌های تئاتر ایران را بخ خود اختصاص داده است. خاک خنده ریز از دیگر کتب عارف به‌شمار می آید که این نیز به طنز در جبهه‌ها پرداخته و در سال 1382 برنده جایزه نقدی و تقدیرنامه کتاب سال دفاع مقدس ایران گردیده است. شب واقعه نیز تریلوژی عارف توسط انتشارات امیرکبیر است که به چاپ سوم رسیده و غالبا در تمام شهرهای ایران توسط کارگردانانی از جمله توحید معصومی و محمدرضا پشنگیان اجرا شده‌است. این نمایش به کارگردانی دکتر محمد نجاری به عنوان نمایش برگزیده جشنواره سراسری تئاتر دینی کانون های فرهنگی هنری مساجد برگزیده شد. تله تئاتر شب واقعه توسط توحید معصومی کارگردانی شده و طی سال‌های 1385 تاکنون در تمام شبکه‌های داخلی و خارجی ایران و مستند پخش گردیده است.