کتاب نوسلفی گری در سوریه

جریان‌های نوسلفی در سال‌های اخیر نقش بسیار مهمی در تحولات و سیاست‌های منطقه‌ای ایفا کرده‌اند و روندهای کنونی بیانگر این واقعیت است که تا حدود زیادی در حال تقویت بوده، در قالب‌های متفاوتی بروز کرده و شاخه‌های تروریستی آنها امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز با تهدید مواجه می‌سازند. جریان‌های مزبور که در طول دهه‌های گذشته مورد سرکوب قرار گرفته و فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آنان محدود شده بود، متعاقب انقلاب‌های عربی در قالب بازیگرانی فعال در صحنه ظاهر شده و به نوسازی تشکیلاتی پرداختند که بارزترین نمود این فعالیتها اکنون در سوریه به چشم میخورد. اسلامگرایان سلفی جهادی که فعالیتشان در سال‌های گذشته توسط دولت سوریه محدود شده بود، با استفاده از فرصت پیش آمده در تحولات و اعتراضات داخلی در سوریه که به دلیل مداخله بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی به معضلی پیچیده تبدیل گردید، به سازمان‌یابی و گسترش فعالیتشان دست زدند. ورود افراد و گروه‌های پیکارجو از کشورهای مختلف و تشکیل گروه‌های جهادی متعدد نیز اوضاع را پیچیده‌تر کرد. اکنون بیش از پنج سال از آغاز بحران سوریه گذشته و گروه‌های مختلف نوسلفی داخلی و خارجی در منازعات این کشور نسبت به گروه‌های دیگر نقش قابل توجهی پیدا کرده‌اند. گروه‌های مزبور اهداف، اعتقادات، انگیزه‌ها و خواسته‌های متفاوتی را دنبال می‌کنند. داعش، هدف خود را سرنگونی بشار اسد و تشکیل دولت اسلامی در سراسر سرزمین‌های اسلامی اعلام کرده، در حالیکه سایر گروه‌ها سرنگونی نظام سوریه و برپایی دولت اسلامی مطابق با اصول نوسلفی‌گری را به عنوان هدف خود اعلام کرده‌اند. اقدامات گروه‌های نوسلفی فعال در سوریه نه تنها باعث پیچیدگی، تشدید و تداوم بحران در این کشور است، بلکه این گروها به دلیل مخالفت شدیدشان با تشیع، به گسترش جنگ‌های طایفه‌ای و مذهبی و تسری آن به فراسوی مرزهای سوریه نیز دامن زده‌اند. حاکمیت نظام مبتنی بر آموزه‌های تشیع در ایران از یک سو، و حمایت ایران از حاکمیت قانونی بشار اسد از سوی دیگر، زمینه خصومت شدید گروه‌های نوسلفی با ایران را فراهم آورده است؛ به طوری که در اغلب موارد، جنگ داخلی در سوریه را تحت عنوان جنگ نوسلفی‌ها علیه نظام علوی سوریه، جمهوری اسلامی ایران و حزب الله لبنان تلقی کرده‌اند. از همین روست که مطالعه جوانب مختلف شکل‌گیری و فعالیت جریان‌های نوسلفی در سوریه می‌تواند نقش قابل توجهی در طرح‌ریزی نظام امنیتی ایران ایفا نماید. با توجه به نکات مذکور، کتاب حاضر با هدف بررسی ریشه‌های گفتمان نوسلفی‌گری سوریه، شناسایی گروه‌های فعال نوسلفی در این کشور، تحلیل ماهیت، ساختار تشکیلاتی، اهداف و راهبردهای این گروه‌ها و واکاوی دلایل ثبات و تزلزل گروه‌های نوسلفی فعال در سوریه نگاشته شده است.