کتاب تراژدی علم آمریکایی: از ترومن تا ترامپ

کتاب «تراژدی علم آمریکایی: از ترومن تا ترامپ» نوشته کلیفورد دی. کانر، بررسی انتقادی وضعیت علم در آمریکا است که تحت تأثیر منافع شخصی و نظامی قرار گرفته است به جای اینکه در جهت بهبود بشریت باشد. ایدۀ اصلی نویسنده در این کتاب از این قرار است که علم آمریکا را سرمایه‌گذاری‌های کلان شخصی و اهداف نظامی هدایت می‌کند. این فساد منجر به علمی شده است که سود و کاربردهای نظامی را بر حل مسائل مهمی مانند فقر، بیماری و تخریب محیط زیست، که اساسا ذات علم حل این مشکلات است، اولویت می‌دهد. نویسنده پیش از هر چیزی، تاریخچه‌ای از روند علمی در آمریکا بیان می‌کند، از جنگ جهانی دوم تا دوران معاصر. او نشان می‌دهد که چگونه جنگ سرد و پس از آن اهداف نظامی-صنعتی اولویت‌های تحقیقات علمی را شکل داده‌اند و اهداف آن را تغییر دادند. پس از این، کتاب به نحو تفصیلی به موضوعات ذکر شده می‌پردازد. اول از همه، نفوذ نظامی در علم مورد بررسی قرار گرفته است. به عنوان مثال می‌توان به توسعه سلاح‌های هسته‌ای، هواپیماهای بدون سرنشین و سایر فناوری‌های نظامی اشاره کرد که منابع و استعدادهای علمی زیادی را صرف خود کرده‌اند. موضوع بعدی فسادهایی است که شرکت‌های بزرگ در تولید علم ایجاد کرده‌اند و همچنین پیامدهای این فسادها، مانند بحران‌های متعدد در بهداشت عمومی، بحران‌های محیط زیستی و در نهایت بی اعتمادی مردم به نهادهای علمی. علیرغم این تصویرسازی تلخ، نویسنده به طور خوشبینانه، چشم اندازی برای علمی ارائه می‌دهد که به جای منافع شرکت‌های خصوصی و منافع نظامی، به نیازهای انسانی می‌پردازد. او برای تغییر جهت اولویت‌های علمی به سمت حل مسائل مهم جهانی مانند تغییرات آب و هوا، بیماری و فقر می‌نویسند. کانر معتقد است که این تغییر جهت در تحقیقات علمی، غیرممکن نیست، بلکه نیازمند تغییری اساسی در نحوه تأمین مالی و هدایت تحقیقات علمی است. قابل ذکر است که منتقدان، این کتاب را به دلیل توضیح ساده و روان مطالب علمی و پیچیده تحسین کرده‌اند و با توجه به شرایط کنونی علم در جهان، آن را متنی ضروری و لازم دانسته‌اند.