کتاب قانون آیین دادرسی کیفری

قانون آیین دادرسی کیفری، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات است که نحوه رسیدگی به جرایم و تعقیب مجرمان را در دادگاه‌های کشور تعیین می‌کند. این قانون، مبنای قانونی روند دادرسی در کلیه دعاوی کیفری است، از مرحله‌ی کشف جرم تا اجرای حکم. آخرین نسخه اصلی این قانون در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسیده است. این قانون، به طور کلی، مراحل مختلف دادرسی کیفری را از کشف جرم و تحقیقات مقدماتی تا صدور حکم، تجدید نظر و اجرای حکم، تنظیم می‌کند. ماده ۱ قانون، تعریفی از آیین دادرسی کیفری ارائه می‌دهد: مجموعه اصول و مقرراتی که برای کشف و تحقیق جرایم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رأی و تجدیدنظر و اجرای احکام و تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضایی و ضابطین دادگستری وضع شده است. مراحل دادرسی کیفری شامل تحقیقات مقدماتی توسط ضابطین دادگستری (مانند نیروی انتظامی و دادستان)، بازپرسی، جلسه دادگاه، صدور حکم، امکان تجدیدنظرخواهی و فرجام‌خواهی و در نهایت اجرای حکم است. قانون، حقوق و تکالیف متهم، شاکی و سایر افراد ذینفع را در هر مرحله از دادرسی تعیین می‌کند. اصل بی‌گناهی متهم تا اثبات جرم، اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها و حق دسترسی به وکیل از اصول اساسی حاکم بر این قانون هستند.
قانون آیین دادرسی کیفری، به انواع مختلف جرایم و مجازات‌ها نیز می‌پردازد و برای هر یک از آنها، مقررات خاص و روش‌های رسیدگی متفاوت را پیش‌بینی کرده است. علاوه بر این، قانون به موضوعاتی مانند بازداشت موقت، قرارهای تأمینی، ادله اثبات جرم، شرایط قانونی صدور حکم، انواع مجازات‌ها، عفو و عفو مشروط و مسائل مربوط به هزینه‌های دادرسی نیز اشاره دارد.