«روانکاوی سینما: رویارویی موثر با لاکان، دلوز و ژیژک»، ویراستاریشده توسط یان یاگودزینسکی، بررسی عمیقی از تقاطعهای پیچیده بین روانکاوی و سینما ارائه میدهد. این اثر با محوریت سه متفکر برجسته، ژاک لاکان، ژیل دلوز و اسلاوی ژیژک، نشان میدهد که چگونه ایدههای این نظریهپردازان نهتنها بر روانکاوی، بلکه بر تحلیل فیلمها و سینما نیز تأثیر عمیقی داشته است. با استفاده از چارچوبهای نظری آنها، یان یاگودزینسکی و همکارانش نگاهی نو به سینما بهعنوان یک تجربه روانشناختی و فلسفی ارائه میدهند.
این کتاب مجموعهای از مقالات را ارائه میدهد که گفتوگوی بین روانکاوی و سینما را کاوش میکنند. در این میان، نظریات لاکان، دلوز و ژیژک با تأکید بر ساختارهای میل، زمان، حرکت و ایدئولوژی بررسی میشوند. یان یاگودزینسکی سعی دارد نشان دهد که سینما نهتنها یک هنر تصویری، بلکه یک ابزار تفکر و بررسی ذهن و ناخودآگاه انسانی است.
از موضوعات مورد بررسی در این کتاب عبارتند از:
1. «روانکاوی لاکانی و سینما»: مقالات مرتبط با لاکان به چگونگی درگیرشدن فیلمها با سه ثبت اصلی نظریه او یعنی امر نمادین، تخیلی و واقعی میپردازند. این مقالات بررسی میکنند که چگونه شخصیتهای سینمایی ساختارهای میل را منعکس میکنند و فیلمها چگونه میتوانند ناخودآگاه مخاطب را دستکاری کنند و هویت او را در قالب اضطرابها و خواستهها بازآفرینی کنند.
2. «نظریه فیلم دلوزی»: دلوز فلسفهای جایگزین درباره سینما ارائه میدهد که بر زمان، حرکت و ادراک تأکید دارد. این مقالات به بررسی مفاهیم «تصویر-حرکت» و «تصویر-زمان» دلوز میپردازند و نشان میدهند چگونه سینما میتواند از ساختارهای روایی سنتی عبور کند و تجربهای جدید از زمان و تفکر ایجاد کند.
3. «ژیژک و سینما بهمثابه نقد ایدئولوژیک»: ژیژک، با ترکیب روانکاوی لاکانی و نقد مارکسیستی، از فیلمها برای تحلیل ساختارهای ایدئولوژیک استفاده میکند. او به بررسی این مسئله میپردازد که چگونه روایتهای سینمایی بازتابی از ساختارهای اجتماعی و سیاسی هستند و فیلمها بهعنوان ابزارهای ایدئولوژیک عمل میکنند که تضادهای فرهنگی را آشکار میکنند.
4. «سینما بهمثابه فضای فانتزی و هوس»: یکی دیگر از موضوعات کلیدی کتاب، این است که سینما فضایی برای بیان فانتزیهای ناخودآگاه و مواجهه با تنشهای بین خواستهها و واقعیت فراهم میکند. با استفاده از روانکاوی لاکان و ژیژک، مشارکتکنندگان بررسی میکنند که چگونه فیلمها به این فانتزیها نفوذ کرده و اضطرابهای پیرامون آنها را برانگیخته میکنند.
«روانکاوی سینما» نگاهی آکادمیک به تقاطع روانکاوی، فلسفه و سینما ارائه میدهد. این کتاب با تلفیق نظریات لاکان، دلوز و ژیژک، به کاوش عمیق در نحوه درگیری فیلمها با ناخودآگاه ذهن، زمان و ایدئولوژی میپردازد. این مجموعه برای محققان در حوزههای روانکاوی، نظریه فیلم و فلسفه ارزشمند است و دیدگاههای تازهای را در مورد سینما بهعنوان یک ابزار روانشناختی و فرهنگی ارائه میکند.
کتاب روانکاوی سینما