اهمیت شناخت و آگاهی نسبت به نظام هستی شناسانهای که عرفان اسلامی در قالب نظری ارائه نمودهاند، امروزه بر کسی پوشیده نیست. اقبال عمومی به معنویت در روزگار روبه افول مادیگرایی از سویی و رواج عرفانهای کاذب و بیپایه و همسو با اهداف استکباری از سوی دیگر، اهمیت نشر و ارائۀ عرفان اصیل اسلامی را دوچندان کرده است.افزون بر این، لزوم نقد و تحلیل اندیشههای معرفتی جهت دستیابی به معارف حقیقی اهل بیت (ع) از مهمترین رسالتهای اندیشمندان شیعی به شمار میرود که زمینۀ این امر خطیر جز با ارائه بیپیرایه و به دور از هرگونه تعصب چنین اندیشههایی میسر نمیگردد، همانگونه که مولف گرامی سعی نموده زمینۀ آن را در این کتاب فراهم نماید.در این اثر که حاصل تدوین نود جلسه درس نویسنده است، ضمن بیان کلیاتی از تاریخچه و تحولات عرفان نظری و خاستگاه و ادوار مختلف عرفان، به چیستی عرفان نظری و نسبت آن با شریعت و عقل پرداخته شده و سپس اصلیترین مبانی عرفان نظری و دیدگاههای حکما و عرفای مشهور درباره آنها بیان گردیده است.بیان مباحثی مانند وحدت وجود و تحلیل فلسفی و عرفانی آن، مفهوم توحید در عرفان مقام ذات و مراتب تجلی خداوند متعال، اسماء و صفات الهی و براهین مبتنی بر آن، انسان کامل و ویژگیهای او، نسبت بین انسان کامل با عالم هستی، رابطه انسان کامل با نبوت و امامت و ولایت، توصیف عوالم ملکی و ملکوتی و بیان دیدگاههای عرفای بزرگی مانند محیالدین ابن عربی، صائن الدین ابن ترکه، ملاصدرا، شیخ اشراق (شهابالدین سهروردی)، سید حیدر آملی، محمد بن حمزه فناری، صدرالدین قونوی و داود بن محمود قیصری در این باره، این مسائل عرفانی از مندرجات مهم این نوشتار است.به اعتقاد برخی از اساتید که در آموزش مقاطع مختلف فلسفی و عرفانی تجارب مفیدی دارند، این کتاب بهترین اثر از نظر آموزش عرفان نظری در دورۀ پایه است. آموزش این کتاب یا مطالعه و پژوهش عمیق در آن، افزون بر ورود صحیح به مباحث عرفان نظری، شکلگیری ساختاری آموزههای آن در ذهن پژوهنده، آشنایی با منابع درجۀ اول تحقیق و متون عمیق آنها، سرعت فراگیری متون درسی عرفان نظری همچون تمهیدالقواعد، شرح فصوص الحکم و مصباح الانس را بالا برده و قدرت فهم این متنها را به صورت چشمگیری افزایش میدهد.
کتاب مبانی و اصول عرفان نظری