کتاب «در صحبت پیران» نوشته‌ی صمد موحد، به بررسی و تحلیل حوزه‌ی عرفانی تبریز از دوران ابراهیم جوینانی تا محمود شبستری می‌پردازد. این اثر، که توسط انتشارات کارنامه منتشر شده است، تلاش دارد تا با نگاهی عمیق به تاریخ عرفان و تصوف در منطقه‌ی آذربایجان ایران، به ویژه شهر تبریز، شرح حال و آرای مشایخ و عرفای این خطه را بیان و نظریات عملی و نظری آن‌ها را تبیین کند. درست است که آنچه که از عرفان مورد بحث قرار می‌گیرد در تمام منطقه‌ی آذربایجان وجود داشته ولی به دلیل اینکه تبریز مرکزیت دارد و محل سکونت و حضور مشایخ بزرگ آن زمان بوده می‌توان کل عرفان آن منطقه را به نام شهر تبریز زد. صمد موحد، که به عنوان یکی از پیشکسوتان و پژوهشگران برجسته در حوزه‌ی فلسفه و عرفان در ایران شناخته می‌شود، در این کتاب با استفاده از منابع مختلف، از جمله آثار عرفانی و تاریخی موجود، جایگاه و نقش تبریز در تکوین و توسعه‌ی اندیشه‌های عرفانی در ایران را توضیح می‌دهد و به طور کلی عرفان را به دو شاخه‌ی عملی و نظری تقسیم می‌کند. عرفان عملی طریق سلوک معنوی عملی عارفان است، در حالی که عرفان نظری بررسی فلسفی و عقلانی مشاهدات عرفانی سالک است. صمد موحد در این کتاب با تمرکز بیشتر بر دو عارف وارسته‌ی منطقه‌ی آذربایجان، یعنی شمس تبریزی و محمود شبستری، با بررسی دقیق منابع و متون متعدد، هم به مباحث عرفان عملی آن‌ها و هم بررسی نظریاتشان پرداخته است.
در مجموع، این اثر نه‌تنها به عنوان یک تفسیر از تاریخ عرفان در تبریز، بلکه به عنوان یک مطالعه‌ی جامع درباره‌ی تأثیرات عرفان بر ایران معاصر قابل‌توجه است. موحد با نگاهی عمیق و تحلیلی، خواننده را همواره به چالش می‌کشد تا درباره‌ی مسائل هم عرفانی و هم اجتماعی به طور عمیق‌تری تأمل کند و درک عمیق‌تری از بخشی عظیم از تاریخ ایران و همچنین پیامدهای آن پیدا کند.
کتاب در صحبت پیران
