در سال 597 خورشیدی، کشور ایران مورد هجوم مغولان قرار گرفت. این مهاجمان نه اندیشۀ نویی برای ساختن جهان برتری داشتند و نه حامل رسالتی بودند. استعداد آنان در کشتن و گسترش ترس بود و بس. پس آمدند و کندند و سوختند و کشتند و بردند… و ماندند تا شیرۀ جان آنچه از کرامت انسانی باقی مانده بود را بمکند. به‌فرمان حاکمان مغول در فاصلۀ بین سال‌های 648 تا 661 هجری قمری، صنعت‌کاران، پشت‌درپشت، برده شمرده می‌شدند و مجبور بودند لوازم لشگریان مغول را تهیه کنند. روستائیان نیز که قادر به پرداخت اخراجات و مالیات نبودند، خود و خانواده‌شان به بردگی فروخته می‌شدند.
اما ملت آزادۀ ایران خاموش نماند و در پناه آرمان پیکارگر و رهایی‌بخش شیعی، نهضت‌های پی‌درپی‌ای را سازمان داد. محمود خوارزمی؛ مشهور به پوریای ولی در چنین زمانی می‌زیست.
کتاب پوریای ولی
آناپنا
مسعود جعفری جوزانی
