نویسنده کتاب در مقدمه آن می‌گوید یکی از راه های شناخت و فهم پدیده های انسانی اجتماعی یا معنا بخشی به آنها، و حتی شناخت مکاتب و نظریه های علمی، شناخت جریانی، و بررسی جریان شناسانه و جریان پژوهانۀ آن هاست. شناخت جریانی یا جریان پژوهی، شیوه ای کارآمد برای فهم تحولات سیاسی، اجتماعی، فکری و علمی در جوامع انسانی است. به نظر نویسنده دو قالب مهم برای شناخت جریانی پدیده های اجتماعی در جوامع انسانی وجود دارد، نخست نظریه یا چارچوب نظری، و دوم روش تحقیق. نظریه به ما کمک می کند تا از طریق مجموعه ای از مفاهیم و تعاریف نظام یافته، منطقی و مستدل؛ اجزای پدیده، روابط بین آنها، تأثیر و تأثر هر کدام از اجزا بر یکدیگر، روابط علّی بین پدیده ها و بین اجزای یک پدیدۀ خاص، علل و عوامل شکل گیری پدیده و مواردی از این قبیل را بشناسیم. اما روش تحقیق یک قالب، مسیر، مراحل، یا مجموعه ای از اصول، قواعد عملی، و شاخص هایی است که رعایت آنها می تواند پژوهشگر را با خطای کمتر و اتقان بیشتر به هدف خود برساند.
کتاب نظریه و روش زنجیره ای در جریان پژوهی
نگاه معاصر
علی اکبر علیخانی
