«شوخی» کتابی نوشته تری ایگلتون نظریه پرداز ادبی بریتانیایی است. این اثر در دسته ادبیات نظری و آموزشی قرار می گیرد. «شوخی» کتابی پژوهشی درباره جایگاه بنیادین ادبیات طنز و کمدی در فرهنگ غربی است.
ایگلتون که از شناختهشدهترین منتقدان ادبی معاصر به ویژه در زمینه کمدی است در این کتاب به ماهیت طنز و کارکردهایی که دارد میپردازد. ایگلتون در ابتدای کتاب پرسشهایی مطرح کرده که پاسخ به آنها نشاندهنده جایگاه طنز است. او میپرسد؛ چرا میخندیم؟ دلیل انواع خندههایی که پس از مواجهه با موضوعی به وجود میآیند چیست؟ ایگلتون البته در «شوخی» سوالهای اساسی تری نیز درباره کمدی مطرح میکند و به آن بخش از طنز میپردازد که رویکردی سیاسی و اجتماعی دارد و میتواند سرنوشت ملتها را تغییر دهد. او در این بخش می پرسد؛ آیا طنز برانداز است یا می تواند مخالفان حکومت را سرکوب کند؟ این ها پرسش هایی هستند که ایگلتون درباره زمینه سیاسی کمدی به آن ها پرداخته است.
نویسنده در این کتاب برای اثبات نظریه خود و پاسخ به پرسش هایی که مطرح کرده جوک ها و موقعیت های طنز فراوانی را روایت می کند. او همچنین ایده های بسیاری را برای روشن کردن موضع خود در برخورد با مقوله طنز در کتاب آورده و به بررسی انتقادی نظریههای معروف طنز پرداخته است. یکی از ایدههای اصلی ایگلتون در این کتاب براین موضع استوار است که کمدی به فرد طناز نوعی برتری با زمینهای سادیستی نسبت به دیگران میدهد. تری ایگلتون برای اثبات نظریه خود به منابع فراوانی ارجاع داده است. او در «شوخی» بر طیف گستردهای از منابع ادبی و فلسفی، از ارسطو، آکویناس، هابز، فروید و باختین تکیه کرده است. همچنین ایگلتون در این کتاب به مکانیسمهای روانکاوی که زیربنای طنز را تشکیل داده و به تکامل اجتماعی و سیاسی آن در طول قرنها کمک کردهاند پرداخته است.
کتاب شوخی