کتاب «درآمدی بر مبانی روان شناسی اسلامی» نوشته محمد خدایاری فرد، رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران، به همراه دکتر مسعود آذربایجانی و دکتر روح الله شهابی، یک اثر جامع در زمینه روانشناسی اسلامی است. این اثر تلاشی است برای ارائه یک دیدگاه جامع و منسجم از روانشناسی بر اساس اصول و آموزههای اسلامی. چارچوب اولیه این نوشته از کتاب روان شناسی از یک چشم انداز اسلامی تألیف عایشه یوتز (حمدان) اقتباس شده، که توسط نویسندگان با افزودن مطالب گسترده و دقیق، به یک منبع جامع و کاربردی در حوزه روانشناسی اسلامی تبدیل شده است.
کتاب در دوازده فصل تنظیم شده که هر فصل به یک جنبه مهم از روانشناسی از دیدگاه اسلامی میپردازد: 1. مقدمه و تعریف روانشناسی: این فصل ضعفهای روانشناسی مدرن را بررسی کرده و امکان ایجاد یک روانشناسی اسلامی را مطرح میکند. 2. ماهیت انسان: با استناد به آیات قرآن کریم، دیدگاه اسلام درباره ماهیت انسان را به عنوان مبنای نظری روانشناسی اسلامی تشریح میکند. 3. روشهای تحقیق: پارادایمهای تحقیق در علوم اجتماعی و روشهای تحقیق مبتنی بر پارادایم اسلامی را معرفی میکند. 4. شخصیت: هم رویکرد ساختاری و هم رویکرد صفات به شخصیت را از منظر اسلامی بررسی میکند، شامل صفات مثبت و منفی انسان بر اساس منابع قرآنی. 5. انگیزش: پس از مرور نظریههای غربی، یک نظریه انگیزش اسلامی تلفیقی ارائه میدهد. 6. هیجانها: هیجانهای اصلی مانند عشق، ترس، امید، نفرت و خشم را از دیدگاه اسلام توضیح میدهد. 7. هوش: مفهوم هوش را در قالب خردمندی از نظر اسلام بررسی میکند. 8. یادگیری: اصول یادگیری از دیدگاه اسلامی را تشریح میکند. 9. تحول انسان: اصول تحول انسان را بر اساس قرآن و احادیث بررسی کرده و به فرآیند سالمندی و تجربه مرگ میپردازد. 10. روانشناسی اجتماعی: مفاهیمی مانند مادری، نقشهای جنسیتی و ویژگیهای جامعه اسلامی را بررسی میکند. 11 و 12. سلامت و بیماری روانی: این دو فصل به تعریف سلامت و بیماری روانی از منظر اسلام و روشهای درمانی آنها میپردازند.
«درآمدی بر مبانی روان شناسی اسلامی» با ترکیب دانش روانشناسی مدرن و آموزههای اسلامی، تلاش میکند تا یک چارچوب جامع برای درک و مطالعه روان انسان از دیدگاه اسلامی ارائه دهد. نویسندگان با استناد به منابع اصیل اسلامی، به ویژه قرآن کریم و احادیث، سعی در ایجاد پلی میان علم روانشناسی و جهانبینی اسلامی دارند. این اثر منبعی ارزشمند برای دانشجویان، پژوهشگران و متخصصان حوزه روانشناسی است آنهایی که به دنبال درک کامل تری از مفاهیم روانشناختی در بستر فرهنگ و اندیشه اسلامی هستند.
کتاب درآمدی بر مبانی روان شناسی اسلامی