شهرت جلال آل احمد، به عنوان داستان نویسی که به حوزه ی نقد ادبی، اجتماعی و سیاسی نیز می پرداخت، در دهه ی 1330 آغاز و در دهه ی بعد، بسیار گسترده شد. از این رو، ناصر وثوقی، سردبیر مجله ی اندیشه و هنر در سال 1343 تصمیم گرفت ویژه نامه یی در مجله به دوست نویسنده اش اختصاص دهد. شاید این، نخستین باری بود که نشریه یی در ایران برای نویسنده ی زنده ویژه نامه یی منتشر می کرد. وثوقی، به طبع، در درجه ی نخست از خود آل احمد و همسرش یاری خواست. سیمین دانشور در مقاله یی به زندگی و آثار آل احمد پرداخت و نویسنده مدیر مدرسه خود نیز در میزگردی در دفتر اندیشه و هنر شرکت کرد. شماری از قلم زنان جوان آن دوره، که به حوزه ی نقد ادبی علاقه داشتند. نیز مقاله هایی برای این ویژه نامه نوشتند: م.آزاد، آیدین آغداشلو، محمود کیانوش، سیروس طاهباز و شمیم بهار، نقدها، تحلیل ها و داوری هایی که در این مجله منتشر شد، به سبب شخصیت پرنفوذ آل احمد در آن دوره، طرف توجه بسیاری از علاقه مندان مسائل ادبی، فرهنگی و اجتماعی قرار گرفت. کتاب حاضر متن کامل مطالب خواندنی ویژه نامه ی یادشده در اختیار خواننده گان قرار داده است.
کتاب اندیشه و هنر