«تلماک» دنباله‌ای است بر کتاب چهارم اودیسه. تلماک همچون پدرش اولیس، که زمانی با سرگشتگی جهان را درنوردیده بود، در جستجوی پدر، جهان را می‌کاود. او فرزانگی و خرد را از پدرش به ارث برده است. «مینرو (آتنا)» ایزدبانوی فرزانگی، در چهرۀ پیری خردمند و هدایت‌گر، تلماک را آموزش می‌دهد و در ماجراهایی که در آن تلماک به دنبال یافتن پدر و پادشاهی است، دست او را می‌گیرد و راهنمایش است. به این ترتیب تلماک در برخورد با آدمیان پرورش می‌یابد، در پیکار با دشمنانش شیوۀ نبرد را می‌آموزد. تلماک در قالب داستانی بلند و طولانی به ماجراهای گوناگون می‌پردازد. رخدادهایی تلخ و تراژیک به دنبال هم رخ می‌دهند و عشق و خطرهای عشق را در جلوه‌های مختلف آن روایت می‌کند. عشق شوریده و بی‌پروا، ورطۀ عشق ننگین و توفانی، عشق همراه با پارسایی در مقابل عشق‌های هوسناک و... .
علاوه بر عشق، اخلاق و سیاست از موضوعاتی است که فنلون، نویسندۀ کتاب، به آن‌ها می‌پردازد. اندیشه‌های اجتماعی از دیگر مضمون‌های «تلماک» است؛ فنلون کار روی زمین را ارج می‌نهد و بیهودگی و زیورپرستی را میوۀ زیان‌بار صنعت و سوداگری می‌داند و از آن‌ها بیزاری می‌جوید. برابری مردمان در بهره بردن از زیبایی‌های زندگی بر مبنای نیاز خانواده از دیگر مضمون‌های «تلماک» است.
برخی کتاب تلماک را با «قابوسنامه» مقایسه می‌کنند و مشابهت‌هایی بین این دو اثر یافته‌اند. این مشابهت از آن‌جا ناشی می‌شود که در کتاب «قابوسنامه»، «کیکاووس اسکندر» آیین مملکت‌داری و چگونگی زیستن را به پسر جوان خود آموزش می‌دهد و در «تلماک» نیز خردمندی کارآزموده، تلماک را در رابطه با آیین کشورداری راهنمایی می‌کند.
فنلون نویسندۀ برجستۀ فرانسوی در ۱۶۵۱ میلادی متولد شد. او یکی از برجسته‌ترین ادبای قرن هفدهم و هجدهم فرانسه محسوب می‌شود. آموزه‌ها و آثار ادبی او تاثیر زیادی بر ادبیات و همچنین آموزش و پرورش فرانسه گذاشت. او آثار متعددی دارد اما تلماک معروف‌ترین اثر اوست.
شیوۀ نگارش فنلون روان و دلپذیر است. ولتر دربارۀ نثر فنلون می‌گوید: «من شیوۀ نوازشگر و دلپذیر شما را، و نثرتان را با آن‌که اندکی کشنده است، می‌ستایم.» برخی معتقدند شعر منثور، با «تلماک» در ادب فرانسه پدید آمد. خود فنلون نوشته است: «رهاشدگی و روانی و شیرینی سخن را بر دیگر ویژگی‌های نگارش برتر و خوش‌تر می‌داند.» می‌توان گفت شیوۀ فنلون در نویسندگی همان چیزی است که در فارسی از آن با نام «شیوه سهل و ممتنع» یاد شده است.
«تلماک» شامل هجده بخش و در ابتدای هر بخش، فشرده‌ای از آن بخش آمده است. خواننده بعد از خواندن این فشرده می‌تواند به سراغ بخش کامل آن برود. «تلماک» برای خوانندگانی که علاقمند به اسطوره‌ها و به‌خصوص اسطوره‌های یونان باستان هستند می‌توانند از این کتاب پرماجرا هم لذت ببرند.
کتاب تلماک
فرهنگ جاوید
فنلون
