کتاب تناهی استعلایی

در میانه‌ی طنین‌های فلسفه‌ی قاره‌ای، جایی که پرسش از هستی همچنان زنده است، کتابی درخشان از دل زبان فارسی سربرمی‌آورد: «تناهی استعلایی: پژوهشی درباره‌ی هستی‌شناسی بنیادین هایدگر» نوشته‌ی احمد رجبی. این اثر، نه فقط شرحی بر اندیشه‌ی یکی از اثرگذارترین فیلسوفان قرن بیستم، بلکه تلاشی فلسفی برای صورت‌بندی دوباره‌ی رابطه‌ی انسان و هستی است؛ آن‌هم با تمرکز بر مفهوم محوری «تناهی». رجبی در این کتاب، با رویکردی درون‌متنی، اندیشه‌ی هایدگر را از درون خود متون او می‌کاود. به‌جای تفسیرهای بیرونی یا مقایسه‌ای، او وفادارانه به زبان و ساختار اندیشه‌ی هایدگر وفادار می‌ماند. این وفاداری، البته، به معنای بی‌نظری نیست. برعکس، نویسنده با تکیه بر مفهوم «تناهی استعلایی» - که آن را در نسبت با سنت ایدئالیسم استعلایی از کانت تا هوسرل توضیح می‌دهد - تفسیری تازه و منسجم از کل پروژه‌ی فکری هایدگر ارائه می‌دهد؛ تفسیری که می‌کوشد شکاف سنت و گسست را، با پیوند درونی آن‌ها به‌میانجی مفهوم «مطلق متناهی»، ترمیم کند. برای رجبی، آن‌چه هایدگر را از دل سنت مدرنیته بیرون می‌کشد اما همچنان به آن پیوند می‌زند، نوعی «تناهی» است که نه سلبی یا فقدان‌محور، بلکه ساختاری و امکان‌ساز است. او نشان می‌دهد که چگونه فهم هایدگر از انسان، نه در قالب سوژه‌ای مطلق بلکه به‌مثابه گشودگی به هستی، بر پایه‌ی همین تناهی بنا شده است.
«تناهی استعلایی» کتابی است دقیق، فشرده، و در عین حال تأمل‌برانگیز؛ اثری برای آنان که می‌خواهند از هایدگر صرفا نشنوند، بلکه با او بیندیشند. برای پژوهشگران فلسفه، این کتاب نه فقط یک منبع پژوهشی، بلکه مدخلی است برای ورود به یکی از بغرنج‌ترین و در عین حال زنده‌ترین بحث‌های هستی‌شناختی معاصر.