این کتاب در حقیقت جمع دو رساله است. در واقع درباره دو موضوع نامبرده به ویژه شیخ بهایی مطالب بسیاری در دهه های اخیر نوشته شده و همواره تلاش شده است که شخصیت تاریخی شیخ بهایی را از خلال اسناد و مدارک روشن کنند. نویسنده در این کتاب در حقیقت شخصیت شیخ بهایی را بهانه قرار داده برای بیان یک نگاه جدید تا توجه به ارزش های فرهنگی بیشتر شود زیرا فکر می کند مسیری که در دو قرن اخیر به نام تجدد طی کردیم نوعی فرهنگ زدایی بوده از انواع و اقسام موضوعاتی که با آن سروکار داشتیم. این کتاب تلاشی برای توجه فرهنگی به موضوعاتی از این نوع است.
کتاب شیخ بهایی و توپ مروارید