کتاب رویکرد شوپنهاور به شرق

«رویکرد شوپنهاور به شرق» نوشته‌ی چدومیل ویلیاچیک (که با نام بهیکخو چاناجیواکو نیز شناخته می‌شود)، اثری کوتاه اما پربار در حوزه‌ی فلسفه‌ی تطبیقی است که با نگاهی موشکافانه به هم‌پوشانی‌های فکری میان فلسفه‌ی آرتور شوپنهاور و آموزه‌های بودایی می‌پردازد. این کتاب که در سال ۱۹۷۰ توسط انجمن انتشارات بودایی در کندی سریلانکا منتشر شد، به‌ویژه بر مفاهیمی چون رنج، میل و ماهیت هستی تمرکز دارد؛ مفاهیمی بنیادین که هم در نظام اندیشگی شوپنهاور و هم در تعالیم بودا نقشی مرکزی دارند.
ساختار کتاب در چند بخش کلیدی تنظیم شده است:
شوپنهاور و فلسفه‌ی هند: در این بخش، نویسنده به تأثیر متون هندوی باستان، به‌ویژه اوپانیشادها، بر شکل‌گیری نگاه متافیزیکی شوپنهاور می‌پردازد.
شوپنهاور و بودیسم: تحلیل رابطه‌ی شوپنهاور با اندیشه‌ی بودایی و چگونگی دریافت و تفسیر او از اصول بنیادین بودیسم.
چهار حقیقت شریف: بررسی آموزه‌های بنیادین بودیسم در باب رنج (دوکه)، منشأ آن (تنهه)، رهایی (نیروانا) و راه رهایی، و ارزیابی طنین آن‌ها در دستگاه فلسفی شوپنهاور.
ویلیاچیک با تیزبینی نشان می‌دهد که چگونه شوپنهاور، در دل سنتی کاملا غربی، به مفاهیمی مشابه با تعالیم بودا دست یافته بود. او به تشابهات صریحی همچون نقش میل در پیدایش رنج اشاره می‌کند، اما در عین حال، تمایزات ظریفی را برجسته می‌سازد؛ از جمله تفاوت میان «انکار اراده‌ی زندگی» در فلسفه‌ی شوپنهاور و مفهوم نیروانا در بودیسم که بیشتر حالتی از بیداری و رهایی درونی است تا نوعی خاموشی وجودی.
کتاب «رویکرد شوپنهاور به شرق» صرفا یک تقابل آکادمیک میان فلسفه‌ی شرق و غرب نیست؛ بلکه تأملی ژرف و ظریف بر وضعیت انسانی است. چدومیل ویلیاچیک با نگاهی همدلانه و دقتی فلسفی، به هر دو سنت فکری نزدیک می‌شود. او نه تنها تأثیر عمیق اندیشه‌ی هندی بر دستگاه متافیزیکی شوپنهاور را با دقت نشان می‌دهد، بلکه راهی می‌گشاید برای بازخوانی آموزه‌های بودایی از منظری غربی، بی‌آنکه به ساده‌سازی یا تقلیل‌گرایی گرفتار شود.
این اثر، به‌جای هم‌ارز پنداشتن تفاوت‌ها، بر اشتراکات تأکید می‌گذارد و در عین حال، مسیرهای متمایز این دو سنت را با احترام حفظ می‌کند. برای خوانندگانی که به درهم‌تنیدگی بدبینی متافیزیکی و امید به رهایی معنوی علاقه‌مندند، این کتاب کوتاه، فضایی می‌گشاید که در آن، دو جهان‌بینی در تقاطع یکدیگر قرار می‌گیرند-نه برای انحلال، بلکه برای بازتاب متقابل و گفتگو. گفتگویی که هم از نظر فکری صادقانه است و هم از نظر معنوی برانگیزاننده.