کتاب مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری
نویسنده:
خواجه عبدالله انصاری
معرفی کتاب مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری
پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری (۴۸۱ – ۳۹۶ هجری) که در تاریخ تصوّف به عنوان یک عالم الهی و عارف ربّانی جایگاهی ارجمند دارد، در تاریخ ادبیات فارسی نیز از چهره های درخشان، پیشاهنگ و مبدع به شمار می آید. آگاهی و تسلط او به لفظ و معنی و تفسیر کلام الله مجید، حدیث و علوم دینی و دانش ژرف ادبی در قلمرو شعرو و نثر فارسی و تازی، در طبع و ذوق و حافظه ی شگرف او با آموزه های زهد و پند و تجربه های ارزشمند عرفانی درآمیخته و رنگ و بوی خاص به آثار او بخشیده است.
آثار پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری، گستره ای از زهد وعظ و خطابه و تذکیر و تفسیر و حدیث و کلام و فقه تا اخلاق و عرفان و بیان اسرار و تعالیم طریقت و ترجمه حال و نقد اقوال مشایخ صوفیه را دربر می گیرد. در هر میدان ازین میدانها او را سواری توانا بر سمند سخن و آشنای دانا با فنون ادب و قواعد بلاغت می یابیم که آگاهانه در تغییر و تحول شیوه های نثر فارسی دری می کوشد تا راه های نو فراروی آیندگان بگشاید. این تلاش و جستجو نه تنها در آراستگی نثر او با بهره گیری از امکانات انواع سجع و قرینه و توازن و جناس و کاربرد دیگر صنایع ادبی دیده می شود، بلکه در آمیزش نثر و شعر و پیوستگی صورت و معنی و طرح قالب های ادبی متناسب با معنی ها و مضمون ها و موضوع ها نیز مشاهده می شود. مجموع این عاملها، پیر هرات را به مرتبه یکی از پیشاهنگان تحول نثر فارسی می رساند.
مجموعه ی رسائل فارسی پیر هرات که بحث و بررسی درباره ی هر یک از آنها به صورت مستقل در مقدمه ی این کتاب انجام شده است، جلوگاه روشن آنچه در باب پیرهرات گفته آمده می باشد. خواننده ی آشنا نه تنها مناجات های او را که هزار سال ورد زبان عارف و عامی بوده است، درین رساله ها باز می یابد، بلکه بسیاری از جملات قصار و نوادر حکایات تمثیل های باریک و نغز و نکته های ظریف دیگر در حوزه عرفان و اخلاق، عبادات و معاملات و شیوه های رفتار با مردمان و … را در آنها باز می یابد.
آثار پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری، گستره ای از زهد وعظ و خطابه و تذکیر و تفسیر و حدیث و کلام و فقه تا اخلاق و عرفان و بیان اسرار و تعالیم طریقت و ترجمه حال و نقد اقوال مشایخ صوفیه را دربر می گیرد. در هر میدان ازین میدانها او را سواری توانا بر سمند سخن و آشنای دانا با فنون ادب و قواعد بلاغت می یابیم که آگاهانه در تغییر و تحول شیوه های نثر فارسی دری می کوشد تا راه های نو فراروی آیندگان بگشاید. این تلاش و جستجو نه تنها در آراستگی نثر او با بهره گیری از امکانات انواع سجع و قرینه و توازن و جناس و کاربرد دیگر صنایع ادبی دیده می شود، بلکه در آمیزش نثر و شعر و پیوستگی صورت و معنی و طرح قالب های ادبی متناسب با معنی ها و مضمون ها و موضوع ها نیز مشاهده می شود. مجموع این عاملها، پیر هرات را به مرتبه یکی از پیشاهنگان تحول نثر فارسی می رساند.
مجموعه ی رسائل فارسی پیر هرات که بحث و بررسی درباره ی هر یک از آنها به صورت مستقل در مقدمه ی این کتاب انجام شده است، جلوگاه روشن آنچه در باب پیرهرات گفته آمده می باشد. خواننده ی آشنا نه تنها مناجات های او را که هزار سال ورد زبان عارف و عامی بوده است، درین رساله ها باز می یابد، بلکه بسیاری از جملات قصار و نوادر حکایات تمثیل های باریک و نغز و نکته های ظریف دیگر در حوزه عرفان و اخلاق، عبادات و معاملات و شیوه های رفتار با مردمان و … را در آنها باز می یابد.
درباره خواجه عبدالله انصاری
ابواسماعیل عبدالله بن ابی‌منصور محمد (زادهٔ ۲ شعبان ۳۹۶ ه.ق/ ۳۸۵ ه.ش / ۱۰۰۶ م. در شهر هرات درگذشتهٔ ۲۲ ذی الحجه ۴۸۱ ه.ق/ ۴۶۷ ه.ش / ۱۰۸۸ م) در هرات معروف به «پیر هرات» و «پیر انصار» و «خواجه عبدالله انصاری» و «انصاری هروی»، دانشمند و عارف صوفی مسلک خراسان قدیم بود. او به عنوان یکی از نوابغ ادبی و چهره‌های شاخص و خراسان قدیم در قرن ۱۱ میلادی/ ۵ ه.ق شناخته می‌شود که به عنوان مفسر قرآن، محدث، اهل فن جدل و استاد اخلاق، دستی بر آتش داشته‌است. عمده شهرت وی بخاطر فن سخنوری، اشعار و متون نغز و بی مانندش، بخصوص در مدح و ثنای خداوند به زبان‌های عربی و فارسی بوده‌است.
وی از اعقاب ابوایوب انصاری است که صحابهٔ پیغمبر بود. مادرش از مردم بلخ بود و عبدالله خود در هرات یکی از شهرهای غربی افغانستان کنونی متولد شد و از کودکی زبانی گویا و طبعی توانا داشت چنان‌که شعر فارسی و عربی را نیکو می‌سرود و در جوانی در علوم ادبی و دینی و حفظ اشعار عرب مشهور بود و مخصوصاً در حدیث قوی بود و آمالی بسیار داشت و در فقه روش امام حنبل را پیروی می‌کرد.
وی در تصوف از استادان زیادی تعلیم گرفت ودو بار به دیدار شیخ ابوالحسن خرقانی شتافت و این دیدارها تاًثیر زیادی در روحیات و منش وی داشته‌است. محل اقامتش بیشتر در هرات بود و در آنجا تا پایان زندگانی به تعلیم و ارشاد اشتغال داشت.
انصاری شعر می‌سرود ولیکن بیشتر شهرت وی به جهت رسالات و کتب مشهوری است که تألیف کرده‌است و از آن جمله‌است ترجمهٔ املاء طبقات‌الصوفیهٔ سلمی به لهجه هروی و تفسیر قرآن که اساس کار میبدی در تألیف کشف‌الاسرار قرار گرفته‌است.
از رسائل منثور او که به نثر مسجع نوشته مناجات‌نامه، نصایح، زادالعارفین، کنزالسالکین، قلندرنامه، محبت‌نامه، هفت‌حصار، رسالهٔ دل و جان، رسالهٔ واردات و الهی‌نامه را می‌توان نام برد.
وی از اعقاب ابوایوب انصاری است که صحابهٔ پیغمبر بود. مادرش از مردم بلخ بود و عبدالله خود در هرات یکی از شهرهای غربی افغانستان کنونی متولد شد و از کودکی زبانی گویا و طبعی توانا داشت چنان‌که شعر فارسی و عربی را نیکو می‌سرود و در جوانی در علوم ادبی و دینی و حفظ اشعار عرب مشهور بود و مخصوصاً در حدیث قوی بود و آمالی بسیار داشت و در فقه روش امام حنبل را پیروی می‌کرد.
وی در تصوف از استادان زیادی تعلیم گرفت ودو بار به دیدار شیخ ابوالحسن خرقانی شتافت و این دیدارها تاًثیر زیادی در روحیات و منش وی داشته‌است. محل اقامتش بیشتر در هرات بود و در آنجا تا پایان زندگانی به تعلیم و ارشاد اشتغال داشت.
انصاری شعر می‌سرود ولیکن بیشتر شهرت وی به جهت رسالات و کتب مشهوری است که تألیف کرده‌است و از آن جمله‌است ترجمهٔ املاء طبقات‌الصوفیهٔ سلمی به لهجه هروی و تفسیر قرآن که اساس کار میبدی در تألیف کشف‌الاسرار قرار گرفته‌است.
از رسائل منثور او که به نثر مسجع نوشته مناجات‌نامه، نصایح، زادالعارفین، کنزالسالکین، قلندرنامه، محبت‌نامه، هفت‌حصار، رسالهٔ دل و جان، رسالهٔ واردات و الهی‌نامه را می‌توان نام برد.
دسته بندی های کتاب مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری
محصولات مرتبط با کتاب مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری" ثبت می‌کند