موضوع کتاب این است که مفسّران وحی اسلامی همیشه بر اساس پیش فهم ها، علائق و انتظارات خود از کتاب و سنت به تفسیر آن پرداخته اند؛ بدین جهت کتاب حاضر، هرمنوتیک، کتاب و سنت نامیده شده است.
نویسنده تلاش می کند تا نشان دهد که تفسیر و اجتهاد عالمان دین اسلام نیز مشمول اصل کلی دانش هرمنوتیک یعنی “استناد تفسیر و فهم متون بر پیش فهم ها و علائق و انتظارات مفسّر” بوده است و استثنایی در کار نیست. در عین حال در مقام تجویز، این کتاب عالمان دین را بدین نکته دعوت می‌کند که تقبیح تمام عیار پیش فهم ها در هر عصر شرط اساسی و اصلی هر گونه تفسیر و افتاء صحیح دینی است و تکامل دانش دین بدون این بازنگری میسّر نیست؛ برون شدن جهان اسلام از مشکلات نظری و عملی که تمدن پیچیده امروز برای آن به وجود آورده تنها با این بصیرت و توجه ممکن می شود.
کتاب به دو بخش تقسیم شده است. بخش اول به بررسی نقش و تأثیر پیش فهم ها، علائق و انتظارات مفسران در تفسیر وحی اختصاص دارد. بخش دوم حاوی موضوعاتی پیرامون نقد و اصلاح و بازسازی اندیشه دینی است. موضوعات هر دو بخش مسائل عمده فرآیند تفسیر وحی را تشکیل می دهد. دو پیوست نیز که به موضوعات کتاب مربوط است در پایان آورده شده است.
کتاب هرمنوتیک، کتاب وسنت
طرح نو
محمد مجتهد شبستری
