کتاب شهود و شناخت

صحیفه سجادیه، زبور آل محمد (ص)و انجیل اهل بیت و میراث سترگ حضرت امام زین العابدین (ع)است که منظومه اندیشه اسلامی را در قالب دعا، ترسیم می کند.
بر این کتاب، تاکنون شرح های مختلفی نوشته شده که هر کدام از جنبه ای قابل استفاده اند.
اما اثر حاضر که در چهار جلد، سامان یافته، هر یک از دعاهای موجود در صحیفه سجادیه را به طور جداگانه، به تناسب موضوعات، تقطیع کرده، و پس از اعراب گذاری دقیق، ترجمه پارسی روانی از آن ارائه داده است.
علاوه بر این ها، نکته مهم در این شرح آن است که واژگان مشکل هر دعا را به دقت، معنا کرده سپس شرح مفصّلی از مطالب و موضوعات، ارائه می دهد.
در جلد نخست موضوعی تحت عنوان «نیایش از دیدگاه عقل و نقل» ارائه شده که مباحثی همچون: «تعریف دعا»، ضرورت دعا»، «پیشینۀ دعا»، «اقسام دعا»، ارکان دعا»، «آثار و فواید دعا»، موانع دعا»، «زبان دعا» و «دربارۀ صحیفه» را دنبال می کند.
نویسنده در ادامه به شرح دعاهای صحیفۀ سجادیه پرداخته و بیست فراز از دعای اول که در ستایش خداوند است را به تفصیل شرح می دهد.
در شرح دعای دوم نیز هشت فراز ارائه گردیده که موضوع آن درود بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می باشد.
دعا برای حاملان عرش و فرشتگان مقرب، عنوان سومین دعا است که دوازده فراز آن شرح داده می شود.
دعا برای پیروان انبیای الهی، چهارمین دعا می باشد که ضمن ارائۀ شش فراز آن به شرح و ترجمۀ آن نیز پرداخته است.
شرح ادعیۀ پنجم تا سیزدهم شامل: «دعا برای خود و دوستان»، «دعا هنگام صبح و شام»، «دعا هنگام گرفتاری و ناراحتی»، «پناه بردن به خدا از اخلاق و افعال ناهنجار»، «آمرزش خواهی از درگاه خدا»، «دعا هنگام پناه بردن به خدا»، «دعا برای حسن عاقبت»، «توبه و اعتراف به درگاه خداوند» و «درخواست حوایج» می باشد.
جلد دوم کتاب «شهود و شناخت» دعاهای چهاردهم تا سی ام را شرح می دهد؛ عناوین و سرفصل های این جلد عبارتند از: «دعا به هنگام مظلوم واقع شدن و مشاهدۀ کردار ستمگران»، «دعا به هنگام بیماری، اندوه و گرفتاری»، «طلب عفو و آمرزش از درگاه خداوند»، «پناه بردن به خدا از شیطان و دشمنی ها و نیرنگ آن»، «دعا به هنگام دفع ناگواری ها و اجابت خواسته ها»، «دعای درخواست بارش باران»، «دعای درخواست مکارم اخلاق و کردارهای پسندیده»، «دعا به هنگام پیش آمد اندوه و غصۀ اشتباهات»، «دعا در حال سختی، گرفتاری و پیچیدگی امور»، «دعا برای عافیت»، «دعا برای پدر و مادر»، «دعا برای فرزندان»، «دعا برای همسایگان و دوستان»، «دعا برای مرزداران»، «دعا هنگام پناه بردن به خدا»، «دعا هنگام تنگدستی» و «دعا برای پرداخت بدهی».
مجلد سوم کتاب «شهود و شناخت» به شرح ادعیۀ سی و یکم تا چهل و پنجم و جلد چهارم نیز به شرح دعاهای چهل و ششم تا پنجاه و چهارم می پردازد.
نویسنده در شرح فراز سوم دعای پنجاهم «إنْ تعذّبْنی فإنّی لذلک أهْل، و هو- یا ربّ- منْک عدْل، و إنْ تعْف عنّی فقدیما شملنی عفْوک» می نویسد:
تسلیم در برابر خواسته های الهی، عمل به دستورهای خداوند می باشد؛ چرا که او هر کاری کند، سزاوار است و هر تقدیری فرماید، حق است. از این رو امام علیه السلام در ادامه فرمود: خدایا! اگر تو مرا عذاب کنی، محض عدل است و من سزاوار خواهم بود و اگر عفو فرمایی، دأب توست و از دیرزمان مشمول عفو تو بودم.