«سنن القیاده الالهیه فی التاریخ» یا «سنت‌های رهبری الهی در تاریخ»، چنان که از اسم آن پیداست به بررسی سنت‌های خداوند متعال در امر رهبری بشر می‌پردازد و بدین منظور با نگاه به آیات قرآنی و در پرتو این انوار الهی به بررسی دو مقطع حساس از تاریخ بشر و به طور خاص تاریخ شیعه می‌پردازد تا از این رهگذر سنت‌ها آشکار گردند و تاریخ تحلیل شود.
این کتاب با استمداد از آیات قرآنی که سنن الهی در مسأله هدایت و رهبری را تبیین می‌کنند به سراغ دو برهه حساس تاریخ شیعه یعنی «صلح امام حسن (علیه‌السلام)» و «قیام امام حسین (علیه‌السلام)» می‌رود و به اختصار این دو مقطع را بررسی می‌کند و سیر حرکت هدایت و رهبری الهی در تاریخ را دنبال و مراحل آن را یکی پس از دیگری تبیین می‌کند.
در این نگاه اجمالی به سنت‌هایی چون سنت «امامت پیوسته و همیشگی»، «سنت غیبت در رهبری»، «سنت مرحله‌ای بودن غیبت رهبر» اشاره و مراحل غیبت رهبری الهی تبیین می‌گردد.
در ادامه با توجه به دریافت‌های قرآنی از سنن الهی در هدایت بشر، صلح امام حسن (علیه‌السلام) مورد بررسی قرار می‌گیرد و سنت الهی متمثل در دوران امامت آن حضرت تبیین می‌شود. در این بخش با تکیه بر مبانی سنن الهی که در فصل اول بیان شده و استناد به کلمات امیرالمومنین (علیه‌السلام) و گزارش‌های تاریخی، شرایط ویژه دوران به امامت رسیدن حضرت مجتبی (علیه‌السلام) واکاوی و آشکار می‌شود که مرحله رهبری آن حضرت دوران تجلی سنت «تجمید» بوده است.
فصل پایانی نیز عهده‌دار بررسی قیام امام حسین (علیه‌السلام) از منظر سنت‌های تاریخی بیان شده در قرآن کریم، به‌خصوص دو سنت «استخلاف» و «استبدال» است و نشان می‌دهد امتی که به عهد خود وفا نکند و بر میثاق نصرت و یاری رهبر الهی باقی نماند، به ناچار به سنت استبدال دچار خواهد شد و به جای سر نهادن به امامت رهبرانی چون علی و حسن و حسین (علیهم‌السلام)، به ذلت اطاعت از گردنکشانی چون حجاج‌ها و بنی مروان تن می‌دهد.
کتاب سنن القیاده الالهیه فی التاریخ
ادیان و مذاهب
محسن اراکی
