عباس یکم معروف به عباس بزرگ (شاه عباس بزرگ)، پنجمین شاه صفوی (پادشاه) ایران بود و به طور کلی در تاریخ ایران و سلسله صفویه یکی از بزرگترین فرمانروایان ایران محسوب می شود. او سومین پسر شاه محمد خدابنده بود. اگرچه عباس ریاست اوج قدرت نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران را برعهده داشت، اما در دورانی پر از مشکل برای کشور به سلطنت رسید. تحت حکومت ناکارآمد پدرش، کشور با اختلاف میان جناحهای مختلف ارتش قزلباش که مادر و برادر بزرگ عباس را کشتند، متلاشی شد. در این میان، دشمنان ایران، امپراتوری عثمانی (رقیب اصلی آن) و ازبک ها، از این هرج و مرج سیاسی برای تصاحب سرزمینی برای خود سوء استفاده کردند. در سال 1588 یکی از رهبران قزلباش به نام مرشد قلی خان با کودتای شاه محمد را سرنگون کرد و عباس 16 ساله را بر تخت سلطنت نشاند. با این حال عباس به زودی قدرت را برای خود به دست گرفت.
اصلاحات او در ارتش ایران، او را قادر ساخت تا با عثمانی ها و ازبک ها بجنگد و استان های از دست رفته ایران، از جمله کاختی را که مردم آن را در معرض کشتارها و تبعیدهای گسترده قرار داد، دوباره فتح کند. در پایان جنگ 1603-1618 عثمانی، عباس بر ماوراء قفقاز و داغستان و همچنین بخشهایی از آناتولی شرقی و بینالنهرین بازپس گرفته بود. او همچنین سرزمین هایی را از پرتغالی ها و مغول ها پس گرفت و حکومت و نفوذ ایران را در شمال قفقاز، فراتر از سرزمین های سنتی داغستان گسترش داد. شاه عباس سازنده بزرگی بود و پایتخت پادشاهی خود را از قزوین به اصفهان منتقل کرد و این شهر را به اوج معماری صفوی تبدیل کرد. عباس در سالهای آخر عمر، به دنبال دسیسهای در دادگاه که شامل چند تن از چرکسهای برجسته بود، به پسران خود مشکوک شد و تعدادی را کشت و تعدادی دیگر را کور کرد.
کتاب شاه عباس