1. خانه
  2. /
  3. کتاب شکنجه و قتل ژان پل ماراساد

کتاب شکنجه و قتل ژان پل ماراساد

نویسنده: پیتر وایس
4.5 از 1 رأی

کتاب شکنجه و قتل ژان پل ماراساد

The Persecution and Assassination of Jean-Paul Marat as Performed by the Inmates of the Asylum of Charenton Under the Direction of the Marquis de Sade
انتشارات: نیلا
٪15
120000
102000
معرفی کتاب شکنجه و قتل ژان پل ماراساد
نمایشنامه‌ی «شکنجه و قتل ژان پل ماراساد»، یکی از پیچیده‌ترین و نوآورانه‌ترین آثار تئاتر قرن بیستم به شمار می‌آید. این اثر که نخستین بار در سال ۱۹۶۳ به روی صحنه رفت، نوشته‌ی نویسنده و نمایشنامه‌نویس آلمانی‌زبان، پیتر وایس است؛ چهره‌ای که با ترکیب هنر، تاریخ و سیاست، درامی آفریده که به‌سختی می‌توان آن را به قالب یا ژانری خاص محدود کرد. «شکنجه و قتل ژان پل ماراساد» نه‌تنها بازآفرینی یک رویداد تاریخی، بلکه تاملی عمیق بر ماهیت انقلاب، خشونت، ایدئولوژی و خود تئاتر است. این اثر در ساختار متاتئاتری خود، در قالب «نمایشی در نمایش»، مرز میان واقعیت و اجرا، سلامت و جنون، آزادی و ستم را درهم می‌شکند و تجربه‌ای چندلایه و منحصربه‌فرد از تماشای تئاتر می‌آفریند.
ماجرا در سال ۱۸۰۸ و در تیمارستان شارنتون می‌گذرد، جایی که مارکی دو ساد، نویسنده و فیلسوف بدنام، زندانیان تیمارستان را هدایت می‌کند تا نمایشی درباره‌ی ترور ژان پل مارا، یکی از رهبران رادیکال انقلاب فرانسه، اجرا کنند. همین چارچوب ساده در ظاهر، بستری می‌شود برای بروز مجموعه‌ای از تنش‌های ایدئولوژیک، فلسفی و روانی که از سطح نمایش فراتر می‌روند و مخاطب را با پرسش‌هایی بنیادین درباره‌ی معنای آزادی، نقش خشونت در تحولات اجتماعی، و قدرت بازنمایی تئاتری مواجه می‌کنند. مارکی دو ساد که در اثر وایس به چهره‌ای پیچیده و تأمل‌برانگیز بدل شده، شخصیتی است که از دل تجربه‌ی شکنجه، انزوا و شهوت، به پرسشگری درباره‌ آرمان‌های انقلاب می‌پردازد. در مقابل، مارا نماد آرمان‌گرایی خالص انقلابی است که به‌واسطه‌ی خشونت و ستیز، در پی تحقق عدالت اجتماعی است. نمایشنامه در میان گفت‌وگوها، نطق‌ها و واکنش‌های گاه مضحک، گاه تلخ بیماران تیمارستان، این دو دیدگاه را در تقابل با یکدیگر قرار می‌دهد و پرسشی اساسی را پیش می‌کشد: آیا رهایی از استبداد به‌واسطه‌ی خشونتی دیگر ممکن است؟ و اساسا، مرز میان آزادی و کنترل از کجا می‌گذرد؟
«شکنجه و قتل ژان پل ماراساد» همچنین با بهره‌گیری از مضامینی چون جنون، قدرت، بدن، شکنجه و تئاتر، مخاطب را در برابر مرزهای عقلانیت قرار می‌دهد. نمایشنامه نه‌تنها درباره‌ی تاریخ انقلاب فرانسه است، بلکه درباره‌ی تاریخ خود تئاتر نیز هست: اینکه چگونه اجرا، تاریخ را بازنویسی می‌کند، و چگونه خشونت می‌تواند بدل به نمایش شود، بی‌آن‌که از شدت واقعی خود بکاهد. وایس با خلق فضایی که در آن بازیگران همان‌قدر قربانی‌اند که راوی، موفق می‌شود نمایش را به صحنه‌ای از بحران‌های اخلاقی و روانی بدل کند. زندانیان تیمارستان که خود تاریخ‌زدگان و حذف‌شدگانند، بازسازی تاریخ را به امری بی‌ثبات و خطرناک تبدیل می‌کنند. آن‌ها گاه از نقش خود خارج می‌شوند، دیالوگ‌ها را قطع می‌کنند، قواعد بازی را به هم می‌ریزند و از دل همین آشفتگی، تصویری صادقانه‌تر از خشونت و سرکوب ترسیم می‌کنند.
در نهایت، «شکنجه و قتل ژان پل ماراساد» نقطه‌ی تلاقی تئاتر و فلسفه است. نمایشی که از هر گونه پاسخ قطعی می‌گریزد و در عوض، با طرح پرسش‌هایی عمیق درباره‌ی قدرت، ایدئولوژی، انسان و تاریخ، مخاطب را درگیر تأملی چندوجهی و گاه متزلزل‌کننده می‌کند. اثری که فراتر از زمانه‌ی خود، هنوز در برابر پرسش‌های امروز ما نیز قد علم می‌کند: پرسش‌هایی درباره‌ی چگونگی تغییر، بهای آزادی و نقش تئاتر در فهم گذشته و ساختن آینده.
درباره پیتر وایس
درباره پیتر وایس
پتر وایس نمایش‌نامه‌نویس، رمان‌نویس، نقاش و فیلم‌ساز تجربی سوئدی، زاده‌ی سال ۱۹۱۶ در آلمان است. نخستین نمایش‌نامه‌ی او که برایش شهرت جهانی به ارمغان آورد، «مارا/ساد» بود که سال ۱۹۶۴ نوشته بود.

از دیگر نمایشنامه‌های او می‌توان به «استنطاق»، «ترانه‌ی دلقک لوسی‌تانیایی» و …. اشاره کرد. او به‌عنوان مترجم نمایشنامه‌های استریندبرگ هم شناخته می‌شود.
مقالات مرتبط با کتاب شکنجه و قتل ژان پل ماراساد
آثار کلاسیک کوتاه، فرصتی برای آشتی با کتاب خواندن
آثار کلاسیک کوتاه، فرصتی برای آشتی با کتاب خواندن
ادامه مقاله
نظر کاربران در مورد "کتاب شکنجه و قتل ژان پل ماراساد"
1 نظر تا این لحظه ثبت شده است

مارا/ساد می‌تواند نمونه‌ی پرمناقشه‌ای از رویکرد نمایشنامه‌نویس به تاریخ باشد و نشان دهد که چگونه می‌توان با مفاهیمِ متضاد و متعارض، بدن‌های شکاف‌خورده، ایده‌های ازدست‌رفته یا تحقق‌نیافته، انسان‌های محروم از خویشتن و حوزه‌ی عمومی، تاریخ را در درام روایت کرد و برساختی دیگر از آن ارائه داد. امیدوارم خواننده نه‌تنها بر وجوه زیباشناسی بلکه بر وجوه تاریخی و سیاسی نمایشنامه نیز بنگرد و در آن‌ها اشارتی برای اندیشیدن به «تاریـخ خود» بیابد، در تاریخـی که اکنون ایسـتاده‌ایم و افقی را جسـت‌وجو می‌کنیم، افـقی که بی‌نگاه به آنچه در تاریـخ رخ‌داده رخ نمی‌دهـد.

1401/07/02 | توسطسروش کاکاوند
5
|