شباهت آوایی و ساختاری زبان‌های ترکی و زبان‌های بازمانده از هونی گواه بر منشأ واحد هون‌ها و ترک‌ها است، منشأیی که به هیونگ-نوهای شمال چین برمی‌گردد. با این حال باید از یکی دانستن ترک‌ها و هون‌ها پرهیز کرد؛ بهترین راه توضیح آن این است که ترک‌ها و هون‌ها را اقوامی دانست که در ادواری مختلف، هر دو از نواحی رشته کوه‌های آلتای در آسیای مرکزی به غرب کوچ کردند. با وجود اینکه اتحادیه‌ای که هون‌ها تشکیل دادند بیشتر از اقوام ترک تشکیل شده بود، ولی در این میان قبیله‌ها و اقوام ایرانی زبان نیز وجود داشتند که با آن‌ها دارای یک هدف مشترک بودند. البته این اقوام ایرانی بعدها به هون‌های غربی ملحق شده‌اند. وجود اسامی ایرانی (هون‌های ایرانی) در برخی سکه‌های مرتبط با هون‌ها باعث نظریه وجود اقوام ایرانی در بین هون‌ها شد. و این نظریه با یافته‌شدن سکه‌های همانند بیشتر در سرخ‌کتل نشان داد که آن نام‌ها مربوط به زبان بومی ایرانی قوم باختری است.
کتاب زبان هون ها
ساوالان ایگیدلری