تاریخ متعارف ما با ترجمه تاریخ طبری شروع می شود . اتفاقا عدوان اصلی کتاب به عربی ، بامعنی ، و مقرف مقصود نویسنده است : تاریخ الارسل والملوک ؛ که تاریخ رسولانش از آدم است تا خاتم الانبیا ، و در تاریخ ملوک به پادشاهان ایران نظر دارد . این اثر هم ، مثل ترجمه و تفسیر قرآن ، به دستور ابوصالح منصور بن نوح سامانی و به وسیله محمدبن محمدبن عبدالله البلعمی ، وزیر خراسان ، به انجام می رسد . هر دو کتاب اصلی را عالمی ایرانی به عربی نوشته و ایرانیان دیگری آنها را به فارسی برگردانده اند . اما تاریخ بلعمی تنها ترجمه نیست ، ترجمه و تکمله است، چیزهایی بر آن افزوده و آن را تکمیل کرده اند ؛ به همین سبب هم بیشتر به تاریخ بلعمی معروف است . باری ، بلعمی در مقدمه آورده است: چون اندر وی نگاه کردم و دیدم اندر وی علمهای بسیار و حجتها و آیتهای قرآن و شعرهای نیکو ، و اندر وی فایده ها دیدم بسیار رنج بردم و جهد و ستم بر خویشتن نهادم و این را پارسی گردانیدم ، به نیروی ایزد - عز و جل.
کتاب حاوی نکات ارزشمندی است. آقای مسکوب در این کتاب اثری که این سه گروه بر نثر فارسی گذاشته اند را بررسی میکنند: عالمان دین، عارفان و اهل دیوان.
از خوندن این کتاب بسیار لذت بردم بخصوص بخش آخر.