کتاب ذهن آگاهی

دیدة اعتیاد، به‌مثابه یکی از معضلات اجتماعی، به‌خصوص در سنین پایین و به‌ویژه میان جوانان بسیار شایع است. این موضوع می‌تواند آسیب‌های گوناگون اجتماعی و بهداشتی را در زمینة اقتصاد فردی، افزایش خشونت، خطر افزایش ایدز، بزهکاری، بیکاری، افزایش اختلالات روانی و افکار خودکشی در پی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اصلی درمانگران و بیماران درخصوص درمان اعتیاد و مصرف مواد، شناسایی عوامل خطر منجر به مصرف دوبارة مواد و کاهش مصرف آن است.
رویکرد‌های مداخلاتی متفاوتی در حوزة درمان‌های فردی و گروهی اعتیاد مانند گروه‌درمانی حمایتی، روان‌درمانی‌های شناختی و بین‌فردی به‌کار رفته است. با توجه به اثربخشی روش ذهن‌آگاهی در اختلال‌های جسمانی و روان‌شناختی به‌نظر می‌رسد این روش در درمان کاهش برخی از نشانگان عود مصرف مواد افیونی موثر باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی در کاهش فشار روانی، درد مزمن، اضطراب، پیشگیری از عود افسردگی، اختلال اضطراب تعمیم‌یافته، اختلال استرس پس از سانحه و دیگر اختلال‌ها موثرند. «ذهن‌آگاهی» توجه‌کردن به زمان حال به شیوه‌ای خاص، هدفمند و خالی از قضاوت است، یعنی بدون قضاوت و اظهار نظر دربارة آنچه اتفاق می‌افتد، فرد، بودن در لحظه و واقعیت محض را بدون توضیح تجربه کند.
اساس ذهن‌آگاهی از تمرین‌های مراقبة بودیسم گرفته شده است که ظرفیت توجه و آگاهی مستمر و هوشمندانه را (که فراتر از فکر است) افزایش می‌دهد. تمرین‌های مراقبه و ذهن‌آگاهی به افزایش توانایی خودآگاهی و پذیرش خود در بیماران منجر می‌شود. ذهن‌آگاهی یک روش یا فن نیست، هر چند در انجام آن روش‌ها و فنون گوناگون بسیاری به‌کار رفته است. ذهن‌آگاهی را می‌توان یک شیوة «بودن» یا یک شیوة «فهمیدن» توصیف کرد که مستلزم درک احساسات شخصی است.
کتاب ویژگی‌های مهمی دارد که می‌تواند درمانگران را از ابتدا به بهره‌گیری مسئولانه از آن تشویق کند. این کتاب با روشی ساده، شیوا، کاربردی، قدم به قدم و مبتنی بر شواهد جلسات درمان ارائه شده است که قابلیت به‌کارگیری در درمان فردی و گروهی را نیز دارد. بنابراین، هر درمانگری که این کتاب را برای راهنمای درمان انتخاب کند، امید موفقیت وی در درمان مراجعان به فراوانی افزایش می‌یابد یا دست‌کم در فهرست درمانگران غافل از نقش پویایی گروهی قرار نمی‌گیرد.