معانی نمادین آب را می توان در سه مضمون اصلی خلاصه کرد: ۱. چشمه حیات؛ ۲. وسیله تزکیه؛ ۳. مرکز زندگی دوباره. «آب مبدأ جهان آفرینش و مبنای تجلّی کاینات است؛ زیرا همیشه نامیه است و در برگیرنده همه صور بالقوه و پیوند با آب، همواره متضمن تجدید حیات است.» (الیاده، ۱۸۹) از این رو آب مورث ولادت است. آب اغلب در اساطیر، نماد زن است؛ از این رو عنصر باروری و حاصل خیزی تلقی می شود که زندگی می بخشد، به طور دقیق همان کاری که زنان می کنند. «در زبان سومری a به معنای آب بود امّا بارگیری و زادوولد نیز معنی می داد و در نقوش حکاکی شده بر سنگ که از ناحیه بین النهرین به دست آمده است، آب و رمز ماهی علامت باروری و بارگیری و آبستنی اند.» (همان، ۱۹۰) در ایران باستان، ایزدبانوی آب، آناهیتا، ایزدی قدرتمند، برازنده و محبوب بود. «شاید بتوان گفت پرستش این ایزد مربوط به هزاره نخست پیش از میلاد است و آیین این ایزدبانو به عنوان "نه نه یی"۷۵ تا دوران پارت ها ادامه یافته است. "نه نه یی" نام سامی مادر ایزد بزرگ۷۶ است که در روزگار باستان آیینش از کرانه های مدیترانه تا سواحل دجله و فرات و دره سند و مرزهای خاوری ایران بزرگ گسترده بود و با نام های آرتمیس، آناهید، ایشتر و نه نه یی میان یونانیان، بابلیان، لودی ها و مردم آسیای صغیر پرستیده می شد.»