علی اصغر شمیم

علی اصغر شمیم

علی اصغر شمیم (همدانی) (۱۲۸۲-۱۳۴۵) استاد تاریخ، مترجم، نویسنده و مورخ ایرانی است. علی‌اصغر شمیم در ۱۲۸۳ شمسی در همدان به دنیا آمد. پدر او میرزا داود شمیم از منشیان و معلمان همدان بود. علی‌اصغر شمیم پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه در مدرسهٔ نصرت همدان به تهران آمد و دورهٔ لیسانس را در سال ۱۳۱۰ در دانشسرای عالی به پایان رساند در طی دورهٔ ریاست دکتر عیسی خان صدیق. از استادان شمیم در دانشسرای عالی می‌توان عباس اقبال، بدیع الزمان فروزانفر، احمد بهمنیار را نام برد.
او پس از دورهٔ لیسانس، به عنوان دبیر در دبیرستانهای تبریز مشغول به کار شد. بعدها در سال ۱۳۱۵ به تهران آمد و کار تدریس تاریخ و جغرافیا را در دبیرستانهای تهران پی گرفت. در سال ۱۳۲۵ سرپرستی فرهنگ اصفهان را به عهده داشت و در سال ۱۳۳۱ و ۱۳۳۲ سرپرستی فرهنگ خوزستان. او در این دوران در آموزش اکابر و برپایی کلاسهای شبانه در این دو استان، نقش بزرگی ایفا کرد. او ریاست کتابخانه ملی ایران را از سال ۱۳۱۹ تا سال ۱۳۲۱ عهده‌دار بود.
در مهرماه ۱۳۳۵ به دانشگاه تهران-دانشکده ادبیات-منتقل شد و با اینکه در آبان ۱۳۳۷ بازنشسته شد تا سال ۱۳۴۴ در دانشکده مشغول تدریس بود. همزمان در دانشکدۀ پلیس نیز به تدریس تاریخ و جغرافی می‌پرداخت و در شورای مرکزی جشنهای شاهنشاهی در قسمت تاریخ نیز مشغول به کار بود.
او در حالی با رتبهٔ دبیری از دانشگاه تهران بازنشسته شد که بسیاری از شاگردان او به رتبهٔ استادی و دانشیاری رسیدند. از شاگردان او می‌توان دکتر حورا یاوری، دستیار سرویراستار دانشنامهٔ ایرانیکا را نام برد. مهمترین کار او به جز نوشتن کتابهای پژوهشی تاریخ و جغرافی، کتابهای درسی تاریخ و جغرافیا بود که او به کمک نصرالله فلسفی و عباس پرویز فراهم آورد.
از کتاب‌های مشهور او ایران در دورهٔ سلطنت قاجار است. غلامرضا ورهرام در کتاب نظام سیاسی و سازمان‌های اجتماعی ایران در عصر قاجار در بیان منابع و مآخذ تاریخ قاجار کتاب تاریخ ایران در دورهٔ سلطنت قاجار را یکی از منابع فرعی دربارهٔ این دوره تاریخی برمی‌شمارد و دربارهٔ آن می‌نویسد: «این کتاب از لحاظ تاریخ سیاسی _ صرف‌نظر از برخی نظریه‌های وی در پاره‌ای از مسائل اجتماعی _ درباره دوران قاجار قابل اهمیت است.»
او پس از دوران طولانی نارسایی قلبی و زخم معده در جمعه ۱۳ خرداد ۱۳۴۵ در تهران درگذشت.

کتاب های علی اصغر شمیم