طیار یزدان‌پناه لموکی متولد اسفند ۱۳۳۱ در روستای بالالموک قائمشهر، محقق تاریخ و فرهنگ مازندران، ایران، خاورمیانه (از سال ۲۰۱۰ تا کنون) و حوزه دریای کاسپین (از سال ۲۰۱۵ تا کنون). وی دوران دبستان را در مدرسه فردوسی و دبیرستان را در دو مدرسه شرافت و شرف به پایان برد و فارغ‌التحصیل رشته علوم انسانی از دانشسرای تربیت معلم ساری است. دوران فعالیت فرهنگی یزدان‌پناه، از نیمه دوم دهه ۴۰، یعنی از دوره دبیرستان شروع شد. گام‌های نخست را با جمع‌آوری فرهنگ مردم —آداب، رسوم، باورها— در همکاری با برنامه فرهنگ و مردم رادیو ایران به سرپرستی ابوالقاسم انجوی شیرازی آغاز کرد. اولین کتاب این نویسنده مازندرانی سال ۱۳۷۶ پس از ۷ سال کار با نام فرهنگ مثل‌های مازندرانی با برابر نهاده‌های ادبیات تمثیلی ایران در نشر فرزین، با همکاری ماهنامه چیستا، به چاپ رسید و به زودی نایاب شد. البته این اثر همراه با بخش‌هایی از کتاب افسانه‌های مازندران و تاریخ مازندران باستان از سوی دپارتمان زبان‌های ایرانی آکادمی علوم روسیه به زبان روسی ترجمه شده‌است. کتاب دوم یزدان‌پناه تاریخ مازندران باستان نام دارد که انتشارات نشر چشمه، سال ۱۳۸۳ منتشر کرد. وی مدت ۱۸ سال با ماهنامه چیستا همکاری مستمر داشت و نیز یک دوره ۱۰ساله با دو ماهنامه بارفروش - که حوزه انتشار آن در مازندران است - به عنوان نویسنده افسانه‌های مازندران همکاری داشته‌است که حاصل این کوشش ده ساله، دو جلد کتاب افسانه‌های مازندران می‌باشد. افزون بر این، مدت ۱۲ سال، با فصلنامه علمی -پژوهشی اباختر به سردبیری سیروس مهدوی امیری و نیز مدت ۶ سال با فصل فرهنگ همکاری داشت. ضمن آن که مطالب پراکنده‌ای از این نویسنده در مطبوعات شمال ایران از جمله کتاب فروردین، در قلمرو مازندران، گیله‌وا، ره‌آورد گیل و گیلان ما منتشر شده‌است. از کارهای وی کتاب تاریخ شاهی‌شهر همراه با معرفی بناهای آن است که بیش از ۳۰۰ صفحه دارد. اما۱۰۰ صفحه این کتاب به قائمشهر، قطب صنعت مازندران اختصاص دارد. در این کتاب همچنین فرهنگ کوچک بیماری‌ها و درمان‌های سنتی نیز گردآوری شده‌است. سرپرستی مجموعه مازندران‌شناسی، کتاب قائمشهر، قطب صنعت مازندران از نشر چشمه، به عهده یزدان‌پناه بود. در ردیف مجموعه آثار وی، باید به مقدمه‌ای بر تاریخ بخش خصوصی در مازندران، در دوره قاجار از سال ۱۲۶۰ تا ۱۳۸۶ قمری و نیز به بخشی از تاریخ معاصر مازندران (بهشهر رویدادهای سال‌های۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲) اشاره کرد. از جمله فعالیت‌های یزدان‌پناه، کوشش برای ایجاد کرسی مازندران‌شناسی در فرهنگستان آکادمی علوم روسیه است. طیار یزدان پناه لموکی به عنوان چهره ملی حوزه فرهنگ و هنر استان مازندران و همچنین برگزیده انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور و پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات ایران، در دانشگاه مازندران مورد تجلیل قرار گرفت. همچنین کتاب «پژوهش‌هایی دربارهٔ کرانه‌های دریای کاسپین» به سرپرستی طیار یزدان پناه لموکی به عنوان اثر برگزیده سال ۱۳۹۹ مازندران انتخاب گردید. بدین مناسبت لوح تقدیر به شماره ۱۲۹۵۵/۱ و نیز تندیس نخستین جایزه کتاب سال مازندران از جانب اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران و مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به ایشان تعلق گرفت.
