«دولتهای توسعهگرا» نوشتهی استفان هاگارد، با بیانیهای قدرتمند آغاز میشود که زمینه را برای کتابی جذاب در مورد نقش دولت در تقویت توسعهی اقتصادی فراهم میکند: «دولت توسعهگرا دولتی است که آگاهانه در جهت ارتقای توسعهی اقتصادی ملی است». هاگارد با این تعریف مختصر، خوانندگان را به سفری تأملبرانگیز در طول تاریخ، نظریه و عمل دولتهای توسعهگرا در سراسر جهان دعوت میکند. کتاب بهدنبال کشف رمز و راز این است که چرا برخی از کشورها در دستیابی به رشد و توسعه سریع اقتصادی موفق میشوند درحالیکه برخی دیگر، در فقر و رکود به سر میبرند. هاگارد با تکیه بر انبوهی از شواهد تجربی و بینشهای نظری، استدلال میکند که کلید درک این واگرایی در ظرفیت دولت برای بسیج موثر منابع، هماهنگکردن فعالیتهای اقتصادی و ارتقای نوآوری و پیشرفت تکنولوژی نهفته است. از ویژگیهای جذاب کتاب، رویکرد میانرشتهای آن است که از دیدگاههایی از علومسیاسی، اقتصاد، تاریخ و جامعهشناسی برای ارائه درک جامعی از پدیده دولت توسعهگرا استفاده میکند. هاگارد با قراردادن بحث در یک چارچوب نظری گسترده، دیدگاهی ظریف را به خوانندگان ارائه میدهد که از مرزهای رشتهای باریک فراتر میرود. از طریق مجموعهای از مطالعات موردی عمیق که شامل آسیای شرقی، آمریکای لاتین و آفریقا میشود، «دولتهای توسعهگرا» نگاهی اجمالی به مجموعهی متنوعی از استراتژیهای بهکارگرفتهشده توسط دولتها برای تحریک توسعهی اقتصادی به خوانندگان ارائه میدهد. از مدل رشد مبتنیبر صادرات که توسط کرهیجنوبی پیشگام بود، تا استراتژی صنعتیسازی جایگزینی واردات که توسط برزیل اتخاذ شد، هر مطالعهی موردی تعامل پیچیدهی بین مداخلهی دولت، نیروهای بازار و پویاییهای اجتماعی را روشن میکند. اما کتاب بیشاز یک گزارش تاریخی از موفقیتها و شکستهای گذشته است و یک نقشهی راه برای سیاستگذاران و محققانی است که با چالشهای ارتقای توسعهی اقتصادی در قرن بیستویکم دستوپنجه نرم میکند. هاگارد با تبدیل درسهای آموختهشده از دههها تحقیق و تجربهی دنیای واقعی، بینشهای ارزشمندی را درمورد شرایطی ارائه میکند که ظهور حالتهای توسعهیافته و استراتژیهایی را که میتوان برای تکرار موفقیت آنها در زمینههای دیگر بهکار برد، ارائه میکند. یکی از تأملبرانگیزترین استدلالهای کتاب، این ادعاست که مدل دولت توسعهای راهحلی برای همه نیست، بلکه چارچوبی انعطافپذیر است که میتواند متناسب با شرایط منحصربهفرد هر کشور باشد. هاگارد با برجسته کردن طیف متنوعی از مسیرهای توسعه که توسط کشورهایی مانند ژاپن، سنگاپور و چین در پیش گرفتهشده است، نشان میدهد که هیچ فرمول واحدی برای موفقیت وجود ندارد، بلکه مجموعهای از اصول راهنما هستند که میتوانند متناسب با نیازها و چالشهای خاص پیش روی جامعه تنظیم شوند. بهقول خود استفان هاگارد: «دولتهای توسعهگرا نه قادر مطلق و نه دانای کل هستند، اما این ظرفیت را دارند که مسیر اقتصادی جوامع خود را به شیوههای عمیق و پایدار شکل دهند». با ترکیبی از تحلیلهای دقیق، جزئیات تجربی غنی و روایت قانعکننده، «دولتهای توسعهگرا» نوید میدهد که خوانندگان را مجذوب خود کند و درک عمیقتری از تعامل پیچیده بین دولت، جامعه و اقتصاد در تلاش برای توسعه اقتصادی به آنها بدهد.
درباره استفان هاگارد
استفان هاگارد، لارنس و سالی کراوز، استاد برجسته مطالعات کره-اقیانوس آرام است و به عنوان مدیر برنامه کره-اقیانوس آرام فعالیت می کند.