چنان که نویسنده در مقدمۀ کتاب می‌گوید « همان‌گونه که از درس‌های مهم تاریخ و تجربه‌ی بشری و رهنمود قرآن و حدیث هم یکی این است که وحدت و همبستگی در هر جا و هر زمان و میان هر ملتی وجود داشته باشد، برای آنان عزّت و کامیابی و پیروزی فراهم می‌آورد و از سوی دیگر، تفرقه و تشتت و اختلاف و چنددستگی در هر جا و هر گاه و در هر گروهی رخ دهد، ضعف و زبونی و شکست و نابودی و ناکامی را در پی دارد. این سنت تغییرناپذیر تاریخ است و مسلمان و غیرمسلمان و شرقی و غربی و دیروز و امروز نمی‌شناسد.»
و با این ضرورت، حجت‌الاسلام مهدی مسائلی این کتاب را تدوین کرده است، کتابی که در آن به طور خاص به سیرۀ عملی و گفتاری پیشوایان شیعه در قبال مسئلۀ وحدت اسلامی پرداخته است.
کتاب در دو بخش تدوین شده است. در بخش اول که «کلیات» نام دارد نویسنده می‌کوشد که مقصود از وحدت اسلامی را بیان کند و به حضرت علی(ع) به عنوان طلایه‌دار وحدت اسلامی بپردازد. در بخش دوم که « جلوه‌هایی از وحدت اسلامی در کلام و سیره‌ی پیشوایان معصوم(ع)» عنوان گرفته است، جنبه‌های مختلف و جلوه‌های گوناگون همزیستی و وحدت میان اهالی مذاهب اسلامی مطرح شده است، مثل حضور و همگامی در عبادات و مناسک اجتماعی، نماز گزاردن با اهل سنت، مدارا با سایر مسلمانان در عقایدشان، برخورد ائمه با عالمان اهل سنت، نهی از دشنام دادن و تکفیر مخالفان و…
آنچه در این کتاب اهمیت بسیار دارد، این است که همه این موارد به روایات و سیرۀ عملی معصومین مستند شده است و بدین ترتیب مطالب کتاب برای کسانی که خود را ملزم به رعایت آموزه‌های معصومین می‌دانند، مجاب‌کننده خواهد بود.
کتاب پیشوایان شیعه پیشگامان وحدت
سپیده باوران
مهدی مسائلی
