کتاب علوم شناختی دین

کتاب علوم شناختی دین نوشته نعیمه پورمحمدی، به بررسی و تحلیل باورها، عواطف و اعمال دینی از منظر علوم شناختی می‌پردازد. این کتاب تلاش می‌کند تا با استفاده از رویکردهای نوین علمی در حوزه مطالعات مغز و ذهن، به سوالات اساسی درباره منشأ و چگونگی شکل‌گیری دین در انسان پاسخ دهد. نویسنده در این اثر، ضمن معرفی علوم شناختی و تحولات آن، به ویژه پس از انقلاب شناختی در دهه 50 قرن بیستم، به تبیین جایگاه و اهمیت این رشته در مطالعات دینی می‌پردازد. او معتقد است که علوم شناختی دین، با فاصله گرفتن از روش‌های کلاسیک دین‌پژوهی مبتنی بر نظریه یا تجربه دینداری، رویکردی نوین و مبتنی بر یافته‌های علمی در اختیار محققان قرار می‌دهد. کتاب در ۱۲ فصل به بیان مضامینی همچون پیدایش جهان، خداباوری شهودی، موجودات فراطبیعی، هویت انسان، رنج انسان، روح و زندگی پس از مرگ، اخلاق و دین، آیین ها، متون مقدس، تجربه دینی، معجزه ها و تغییر دین اشاره می کند. همچنین کتاب به طرح پرسش‌های اساسی در حوزه علوم شناختی دین می‌پردازد، از جمله اینکه آیا باورهای دینی ریشه در ساختار مغز دارند یا محصول تربیت و فرهنگ هستند؟ آیا شناخت دینی صرفا در ذهن شکل می‌گیرد یا بدن نیز در آن نقش دارد؟ و اینکه آیا می‌توان باور دینی را تنها به فرایندهای ذهنی تقلیل داد؟ نویسنده در پاسخ، دیدگاه‌های مختلف را بررسی کرده و بر اساس نظریه‌هایی چون ژن-فرهنگ و شناخت بدنمند، معتقد است که شناخت دینی محصول تعامل ساختارهای مغزی و عوامل فرهنگی است و نمی‌توان آن را صرفا به یکی از این دو عامل تقلیل داد. همچنین بر نقش مناسک دینی در تقویت و گسترش شناخت دینی از طریق درگیر کردن بدن و عواطف تأکید می‌کند. در مجموع، کتاب علوم شناختی دین تلاشی است برای پاسخ به پرسش‌های بنیادین درباره سرشت دین و باورهای دینی با استفاده از دستاوردهای نوین علوم شناختی و فراهم آوردن فهمی عمیق‌تر از این پدیده مهم در زندگی عادی و معنوی بشر.