کتاب پزشکی آفت زا و دردهای جامعه
نویسنده:
ایوان ایلیچ
3.5
از
1
رأی
کتاب پزشکی آفت زا و دردهای جامعه
جامعه شناسی و اخلاق پزشکی
Medical Nemesis: The Expropriation of Health
مترجم:
انتشارات:
سخنوران
٪10
89100
زودترین زمان ارسال:
15 دی
٪10
89100
معرفی کتاب پزشکی آفت زا و دردهای جامعه
کتاب «پزشکی آفت‌زا و دردهای جامعه: جامعه‌شناسی و اخلاق پزشکی» نوشته ایوان ایلیچ که در سال 1975 منتشر شد، بررسی انتقادی نظام پزشکی موجود و تأثیرات آن بر جامعه است. تز اصلی نویسنده در این کتاب این است که پزشکی مدرن به جای بهبود سلامت، اغلب بیماری‌ها را تشدید کرده و انعطاف پذیری طبیعی افراد و جوامع را تضعیف می کند. او ابتدا مفهوم ایتروژنز را توضیح می دهد. ایتروژنز به آسیب هایی اشاره دارد که در نتیجۀ مداخلات پزشکی رخ می دهد. نویسنده سه نوع ایتروژنز را از هم متمایز می کند. اولین ایتروژنز بالینی است که به آسیب های مستقیم ناشی از درمان پزشکی اشاره دارد، مانند عوارض جانبی داروها یا اشتباهات پزشکی در جراحی. نوع دوم ایتروژنز اجتماعی است که فرایندهای طبیعی مانند تولد، پیری و مرگ به عنوان مسائل پزشکی تلقی می شوند و منجر به وابستگی افراد به موسسات درمانی می گردند. در نهایت، نوع سوم ایتروژنز فرهنگی است که به بیان نویسنده اشاره به از بین رفتن روش های سنتی مواجهه با بیماری و سلامتی است که منجر به از بین رفتن انعطاف پذیری فرهنگی و خوداتکایی شده است. این موارد نشان می دهد که حرفه پزشکی دامنه خود را به تمام جنبه های زندگی گسترش داده است و تجربیات عادی انسان را به مشکلات پزشکی تبدیل کرده است. این فرآیند که به عنوان «پزشکی‌سازی» شناخته می شود، منجر به اتکای بیش از حد به راه حل های پزشکی می شود و توانایی افراد را برای مقابله مستقل با چالش های زندگی کاهش می دهد. ایلیچ در این کتاب از این فرض انتقاد می کند که طب مدرن رنج را به میزان قابل توجهی کاهش داده و سلامتی را بهبود بخشیده است. او معتقد است که بسیاری از مداخلات پزشکی غیرضروری و اغلب مضر هستند. از نظر ایلیچ، سلامت واقعی صرفا عدم وجود بیماری نیست، بلکه توانایی سازگاری و مدیریت خود در مواجهه با چالش های مختلف زندگی است. او از بازگشت به یک رویکرد خودمختارتر و متکی به خود دفاع می کند، جایی که افراد و جوامع مسئولیت رفاه خود را بر عهده می گیرند.
درباره ایوان ایلیچ
ایوان ایلیچ (Ivan Illich; ۴ سپتامبر ۱۹۲۶ – ۲ دسامبر ۲۰۰۲) یک نویسنده، فیلسوف و کشیش کلیسای کاتولیک اهل اتریش بود. او یکی از منتقدان بارز فرهنگ غربی و نهادهای مدرن نظیر آموزش و پرورش، پزشکی، کار، مصرفِ انرژی، حمل‌ونقل و توسعهٔ اقتصادی بود.
ایوان ایلیچ در سال ۱۹۲۶ در وین به دنیا آمد. پدر و مادر او یهودی و کاتولیک بودند. در ۱۹۴۲، خانوادهٔ او از دست نازی‌ها فرار کرد. ایلیچ بعد از پایان جنگ در فلورانس زیست‌شناسی سلولی و کریستال‌شناسی، در رم الاهیات و فلسفه، و در آلمان تاریخ قرون وسطی خواند. او به یک کشیش وابسته به کلیسای کاتولیک روم تبدیل شد و در ۱۹۵۱ به یک قصبهٔ فقیر پورتوریکویی در شهر نیویورک فرستاده شد. در آن‌جا او بسیار موفق بود و در ۱۹۵۶ قائم‌مقام دانشگاه کاتولیک پورتوریکو شد. او صراحتاً راست‌کیشیِ کاتولیکِ پیش از شورای دوم واتیکان را نقد می‌کرد و مافوق‌های جدیدش از این مسئله چندان خشنود نبودند. او سال ۱۹۵۹ را در نقاط مختلف آمریکای جنوبی گذرانید و عاقبت در کورناواکِ مکزیک مستقر شد. او یک مرکزِ آزاد تحقیقاتی و آموزش زبان به نام مرکز مستندسازی بین‌فرهنگی تأسیس کرد که همانند برکلی و دهکدهٔ گرین‌ویچ به محیطی مناسب برای رشد رادیکالیسمِ دههٔ ۱۹۶۰ تبدیل شد.
ایوان ایلیچ در چند کتابِ متوالی—ابزارهایی برای همْشادزیستی (۱۹۷۳)، انرژی و مساوات (۱۹۷۴)، الههٔ انتقامِ پزشکی (۱۹۷۵)، به سوی تاریخچهٔ نیازها (۱۹۷۸)، حقِ بی‌کاریِ سودمند (۱۹۷۸) و کارِ سایه (۱۹۸۱)—به نقدِ موازیِ پزشکی، حمل‌ونقل، قانون، روان‌درمانی، رسانه‌ها و سایر تخصص‌هایِ خودجاودان‌ساز پرداخت. نظامِ پزشکی بیمار تولید می‌کند؛ نظامِ قضایی موکل تولید می‌کند؛ نظام سرگرمی مخاطب تولید می‌کند؛ نظام حمل‌ونقل مسافرِ هرروزه تولید می‌کند (که همان‌طور که ایلیچ دوست داشت تأکید کند، سرعتِ متوسطِ مسافرِ روزمره در سطحِ شهر از سرعتِ متوسطِ عابرانِ پیاده یا دوچرخه‌سواران کمتر بود—یا دستِ کم اگر احداثِ بزرگ‌راه‌ها پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری را در این مسیرها غیرممکن نکرده بود، می‌توانست چنین باشد). طی این فرایند، این سیستم‌ها به ما طرزِ مناسبِ رفتار کردن را یاد می‌دهند؛ اما نکتهٔ به مراتب مهم‌تر این است که آن‌ها به ما یاد می‌دهند که چطور نیازهایمان را تعریف کنیم. «همان‌طور که هزینهٔ تولید در کشورهای ثروتمند کاهش می‌یابد، تمرکزِ کار و سرمایه بر تشکیلاتِ گسترده‌ای که هدفش مجهز کردنِ افراد به مصرفِ منضبطانه است» روزبه‌روز افزایش می‌یابد.
ایوان ایلیچ در سال ۱۹۲۶ در وین به دنیا آمد. پدر و مادر او یهودی و کاتولیک بودند. در ۱۹۴۲، خانوادهٔ او از دست نازی‌ها فرار کرد. ایلیچ بعد از پایان جنگ در فلورانس زیست‌شناسی سلولی و کریستال‌شناسی، در رم الاهیات و فلسفه، و در آلمان تاریخ قرون وسطی خواند. او به یک کشیش وابسته به کلیسای کاتولیک روم تبدیل شد و در ۱۹۵۱ به یک قصبهٔ فقیر پورتوریکویی در شهر نیویورک فرستاده شد. در آن‌جا او بسیار موفق بود و در ۱۹۵۶ قائم‌مقام دانشگاه کاتولیک پورتوریکو شد. او صراحتاً راست‌کیشیِ کاتولیکِ پیش از شورای دوم واتیکان را نقد می‌کرد و مافوق‌های جدیدش از این مسئله چندان خشنود نبودند. او سال ۱۹۵۹ را در نقاط مختلف آمریکای جنوبی گذرانید و عاقبت در کورناواکِ مکزیک مستقر شد. او یک مرکزِ آزاد تحقیقاتی و آموزش زبان به نام مرکز مستندسازی بین‌فرهنگی تأسیس کرد که همانند برکلی و دهکدهٔ گرین‌ویچ به محیطی مناسب برای رشد رادیکالیسمِ دههٔ ۱۹۶۰ تبدیل شد.
ایوان ایلیچ در چند کتابِ متوالی—ابزارهایی برای همْشادزیستی (۱۹۷۳)، انرژی و مساوات (۱۹۷۴)، الههٔ انتقامِ پزشکی (۱۹۷۵)، به سوی تاریخچهٔ نیازها (۱۹۷۸)، حقِ بی‌کاریِ سودمند (۱۹۷۸) و کارِ سایه (۱۹۸۱)—به نقدِ موازیِ پزشکی، حمل‌ونقل، قانون، روان‌درمانی، رسانه‌ها و سایر تخصص‌هایِ خودجاودان‌ساز پرداخت. نظامِ پزشکی بیمار تولید می‌کند؛ نظامِ قضایی موکل تولید می‌کند؛ نظام سرگرمی مخاطب تولید می‌کند؛ نظام حمل‌ونقل مسافرِ هرروزه تولید می‌کند (که همان‌طور که ایلیچ دوست داشت تأکید کند، سرعتِ متوسطِ مسافرِ روزمره در سطحِ شهر از سرعتِ متوسطِ عابرانِ پیاده یا دوچرخه‌سواران کمتر بود—یا دستِ کم اگر احداثِ بزرگ‌راه‌ها پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری را در این مسیرها غیرممکن نکرده بود، می‌توانست چنین باشد). طی این فرایند، این سیستم‌ها به ما طرزِ مناسبِ رفتار کردن را یاد می‌دهند؛ اما نکتهٔ به مراتب مهم‌تر این است که آن‌ها به ما یاد می‌دهند که چطور نیازهایمان را تعریف کنیم. «همان‌طور که هزینهٔ تولید در کشورهای ثروتمند کاهش می‌یابد، تمرکزِ کار و سرمایه بر تشکیلاتِ گسترده‌ای که هدفش مجهز کردنِ افراد به مصرفِ منضبطانه است» روزبه‌روز افزایش می‌یابد.
دسته بندی های کتاب پزشکی آفت زا و دردهای جامعه
محصولات مرتبط با کتاب پزشکی آفت زا و دردهای جامعه
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب پزشکی آفت زا و دردهای جامعه" ثبت می‌کند