کتاب "قوام السلطنه" اثری است تالیف دکتر "باقر عاقلی" که در آن خاطرات "قوام السلطنه" در دوره ی دوم و سوم نخست وزیری اش در این کتاب گردآوری شده است. "باقر عاقلی" خاطرات "قوام السطنه" را به واسطه ی یکی از آشنایان خود دریافت کرده است. بین سال های دهه ی بیست تا سی شمسی، هنگامی که ایران درگیر بازی احزاب و توده ها، از بین رفتن افراد و شخصیت های متعدد و شعارهای گوناگون بود، "قوام السلطنه" خاطرات خود را به رشته ی تحریر درآورد و نویسنده آن را در قالب کتابی گردآوری و منتشر نمود.
دکتر "باقر عاقلی" کتاب پیش رو را با نقدی 77 صفحه ای شروع می کند و این نقد سال ها پیش در شماره های مختلف مجله ی خواندنی ها منتشر شده است و به خصایص و نکته های برجسته ی یادداشت های "قوام السلطنه" می پردازد. باقی کتاب از یادداشت های "قوام السلطنه" تشکیل شده است که به فصل هایی تقسیم شده و به عناوینی مانند اتحاد جماهیر شوروی و تجزیه آذربایجان، برنامه ی تجزیه ی ایران، شکایت ایران از اتحاد جماهیر شوروی، ورود پیشه وری به تهران و ... می پردازد. فصل ها به ترتیب زمانی تنظیم شده اند و در فاصله ی سال های 1324 تا 1326 هجری شمسی قرار دارند.
این کتاب فراز و نشیب های "میرزا احمدخان قوام السلطنه" را به عنوان سیاستمدار در دوره ی قاجار و پهلوی شرح می دهد. وی پیش از دوران مشروطه خواهی در دو نوبت به عنوان رئیس دفاتر دو صدراعظم مشغول بود و مدتی نیز به عنوان رئیس دفتر ویژه ی مظفرالدین شاه فعالیت می کرد تا اینکه به او عنوان نخست وزیری داده شد. "قوام السلطنه" علاوه بر پست های ذکر شده در بالا ، سه سال والی خراسان و سیستان بود و مدتی نیز به عنوان وکیل در مجلس شورای ملی فعالیت کرد.
کتاب قوام السلطنه
بدرقه جاویدان
باقر عاقلی
