کتاب «کیهان و امر متعالی» با زیرعنوان «گذر از کیش علمپرستی»، نوشته ولفگانگ اسمیت نقدی عمیق از جهان بینی علمی مدرن است که بین حقیقت علمی اصیل و آنچه او «ایمان علمی» می نامد تمایز قائل می شود تا بدین ترتیب آنچه او علمپرستی می نامد را نقد کند. اسمیت با تعریف «باور علمی» به عنوان نوعی ایمان به علم که فراتر از شواهد تجربی و استدلال علمی است، شروع میکند. او استدلال می کند که بسیاری از آنچه عموما به عنوان واقعیت علمی پذیرفته می شود، در واقع مجموعه ای از فرضیات است که به طور تجربی تأیید نشده اند. اسمیت، که خود دانشمند، ریاضی دان و فیلسوف علم است، جهان بینی علمی مدرن را نقد کرده و مبانی فکری آن را سست می کند و معتقد است که جهان مدرن از نظر فکری نه بر حقایق علمی بلکه بر مجموعه ای از افسانه ها استوار شده است. به بیان او، می بایست بین حقیقت علمی و ایمان علمی تمایز گذاشت و جهان بینی امروزین در باب علم یک ایمان علمی است. جدای از انقادات و نگاه سلبی اسمیت، سهم ایجابی او در این کتاب تلاش وی برای بازیابی و تأیید مجدد بینش های عمیق متافیزیکی و دینی است که توسط باورهای علمی کنار زده شده اند. به عقیدۀ اسمیت این بینش ها، به ویژه آن هایی که از مسیحیت سرچشمه می گیرند، درک عمیق تری از کیهان و جایگاه ما در آن ارائه می دهند. به عبارت دیگر، هدف اسمیت از نوشتار کتاب «کیهان و امر متعالی» اولا شکستن سد فکری باورهای علمی اشتباه و به بیان خودش نابود کردن ایمان علمی است و دوما پس از رها کردن مخاطب از دیدگاه های مارتیالیستی و مکانیستی، امید رهایی بخش امر متعالی را در او زنده کردن است. در نتیجه، این کتاب فراخوانی است برای بیداری فکری، که خوانندگان را ترغیب می کند تا جهان بینی علمی را زیر سوال ببرند و حکمت جاودانی دین و مذهب را که تحت الشعاع اسطوره های علمی مدرن قرار گرفته است، دوباره کشف کنند.
کتاب کیهان و امر متعالی