کتاب دشمن دشمن من

کتاب «دشمن دشمن من» با زیرعنوان «پیامدهای عملیات سیا علیه ابوالقاسم لاهوتی، 1953-1954» نوشته ماشا کیراسیروا، کتابی تاریخی دربارۀ بخش کمتر شناخته شدۀ جنگ سرد است که در آن سیا، اتحاد جماهیر شوروی و شاعر مهاجر ایرانی، ابوالقاسم لاهوتی در آن حضور دارند. این کتاب به شبکه پیچیده جاسوسی، دیپلماسی فرهنگی و مانورهای سیاسی که مشخصه این دوره بود، می‌پردازد. در اوایل دهه 1950، چشم انداز ژئوپلیتیک تحت سلطه جنگ سرد بود و ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی برای نفوذ در سراسر جهان با هم رقابت می‌کردند. ایران به دلیل موقعیت استراتژیک و اهمیت سیاسی خود به کانون این مبارزه تبدیل شد و ابوالقاسم لاهوتی، شاعر ایرانی که به اتحاد جماهیر شوروی مهاجرت کرده بود به افزایش نفوذ شوروی در ایران کمک می‌کرد. به همین دلیل عملیات سیا علیه لاهوتی توسط دونالد ویلبر آغاز شد که معتقد بود در صورت تسلط شوروی، لاهوتی به طور بالقوه می‌تواند به عنوان یک رهبر در ایران انتخاب شود. برای جلوگیری از این امر، سازمان سیا انتشار یک زندگینامه فارسی اما تقلبی را ترتیب داد که لاهوتی را به عنوان انسانی منفی و بی اخلاق به تصویر می‌کشید. این اقدام برای بی‌اعتبار کردن او و کاهش نفوذ او در ایران و در داخل شوروی بود. انتشار زندگینامه تقلبی عواقب قابل توجهی برای لاهوتی داشت. لاهوتی که به کمیته مرکزی در مسکو احضار شد، مجبور شد از اعتبار خود دفاع کند. این عملیات سیا، به طور ناخواسته موقعیت لاهوتی نزد سران شوروی را بالا برد و به او اجازه داد تا دشمن دیرینه خود، بوبوجون غفوروف را در مورد مسائلی مانند قوم زایی تاجیک نقد کرده و خود فرد مورد اعتماد آن‌ها شود. کیراسیروا برای نوشتن این کتاب از اسناد و مصاحبه‌های آرشیوی شوروی که اخیرا طبقه‌بندی شده برای بازسازی وقایع و نتایج عملیات‌های سیا استفاده می‌کند. این روش‌شناسی، درک دقیقی از تأثیر عملیات سیا بر جایگاه حرفه‌ای و اجتماعی لاهوتی در مسکو برای مخاطبان ارائه می‌دهد.