کتاب ویترین

کتاب «ویترین: مجموعه مقالاتی درباره‌ی تاریخ طراحی جلد کتاب در ایران و گزیده‌ی سی و پنج سال طراحی جلد کتاب‌های معاصر ایران (۱۳۹۲ – ۱۳۵۷)» تألیف پریسا تشکری و مجید کاشانی است که مرجان زاهدی و شیوا ارشادی ترجمه‌ی آن را به زبان انگلیسی بر عهده داشته‌اند. کتاب ویترین شامل مجموعه‌مقالاتی درباره‌ی تاریخ طراحی جلد کتاب در ایران و گزیده‌ی ۳۵ سال طراحی جلد کتاب‌های معاصر ایران است. ساختن جلد کتاب به عنوان بخشی از هنر کهن کتاب‌سازی ایرانی از دیرباز تا هنوز، یکی از مهمترین دغدغه‌های کتاب‌سازان دیروز و طراحان گرافیک امروز بوده است. با آنکه در بسیاری از مواقع جلد کتاب در شمارگانی بیش از سایر رسانه‌های گرافیکی مانند پوستر تکثیر شده و به عنوان یک اثر هنری کاربردی در دسترس مخاطبان واقعیاش قرارمی‌گیرد، اما همواره از منظر نمایش و نقد و پژوهش کمتر مورد اقبال بوده است. این کم‌توجهی، موثر از سرماییست که از پنجره‌ای چهارگوش به درون جامعه‌ی طراحان گرافیک می‌وزد. پنجره‌هایی که ناشر، اقتصاد نشر، مخاطبان و سیاست‌های کلان فرهنگی با نسبت‌هایی موازی و گاه متقاطع اضلاعش را تشکیل داده‌اند. گرچه در برهه‌هایی از تاریخ معاصر مانند فاصله‌ی سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۵ سوز این سرما، دستکم از جانب ضلع «سیاست‌های کلان فرهنگی» کمی به گرما گرایید، اما نمودار نشر کتاب در ایران همواره شیبی نزولی را طی کرده است. در طول سال‌هایی که از عمر انتشار کتاب به مفهوم گسترده و صنعتی‌اش می‌گذرد، جلد کتاب نیز متأثر از اوضاع نشر کیفیت‌های متفاوتی را پشت سرگذاشته است. «ویترین» قصد دارد نمایی کلی از همه‌ی این سال‌ها را به نمایش بگذارد. رویدادی که حاصل تلاش طراحان جلد کتاب را در قالب «کتاب و برگزاری نمایشگاه» بازنمایی کند.