کتاب آقای رویا

به گفته منتقدان، نوشته­ های پنژه پاسخی به درجه صفر نوشتار رولان بارت است. پنژه در تقابل با نظر بارت که زمان را وسیله ­ای برای نشان­ دادن ارتباطات اجتماعی و در پیوند با قصه می­دانست، روایت را قرار می­دهد. رب گریه درباره پنژه می­گوید که او مبدع رمانی است که خود به خود ابداع می­شود. از بیانات خود پنژه نیز چنین مفهومی برمی ­آید. او می ­خواهد خواننده آگاه باشد که «کتاب بین چشمش نوشته می­ شود، با همه تردید­ها، دودلی­ ها، سودا ها و هیجاناتی که نویسنده دستخوش آن است.» پنژه هرگز مانند بسیاری از نویسندگان در صدد نوشتن یادداشت ­های روزانه یا خاطرات خود برنیامد. اما مجموعه «دفترها» که آخرین نمود ذوق هنری او به شمار می­آید، و به خصوص انتشار «آقای رویا» در 1982، به منزله یادداشت­ های اوست و خود پنژه نیز هرگز انکار نکرده که آقای رویا به تعبیری «من دیگر» اوست. این رمان در واقع حدیث نفس پنژه است که به صیغه سوم شخص نوشته شده و هم از تخیل مایه گرفته است و هم از شرح حال.