بطال در لغت تازی به معنای پهلوان و دلاور بوده و بطالنامه حماسه ای در ذکر دلاوری های مجاهد پهلوان و صاحبنام ترکان و ترکمانان است که بنا بر حدسی از روی دفتر اخبار ابومخنف لوط بن یحیی پرداخته شده و بعدها شاخ و برگ یافته است؛ وی در نزد تاریخنگاران، با نسب ابو محمد عبداللهبن ابوالحسین انطاکی، مشهور به سید بطال غازی نام آشنا و محل توجه بوده است. بطال نامه از دیرباز در سه فرهنگ تازی، ترک و فارسی شهرت داشته؛ ولی تا امروز در ایران معرفی نشده بود. روایت حاضر بر اساس نسخه ای از برگردان ترکی به فارسی روان بطالنامه در تاجیکستان ترتیب داده شده است. هرچند مضمون غالب این حماسه ی ترکی شرح نزاع و رویارویی جهادگران مسلمان و مسیحی است؛ اما بی تاثیر از فرهنگ، تاریخ و ادب ایران نیز نبوده زیرا که راویان خیال پرداز و شیرین سخن برای او جدالی هم با بابک خرمدین دست و پا کرده اند. ازین گذشته داستان پردازان ترک برای پرورش و گرمی بازار بطال نامه و رویدادها و کردارهای شخصیت تاریخی سید بطال در جهان اسلام، کارنامه ی احوال رستم ایرانی را در نظر گرفته اند. بر این اساس، سید بطال گاه در میان آدمیان عیاری و پهلوانی میکند و گاهی نیز در جزایر و دریاها سرگردان شده و گذری فرازمینی در عوالم جادوان، دیوان و پریان دارد
کتاب بطال نامه
علمی و فرهنگی
میلاد جعفر پور
