ابوالقاسم قشیری یکی از پرکارترین نویسندگان حوزه تصوف در سده پنجم محسوب می شود. مشهورترین کتاب او «الرساله القشیریه» به زبان عربی است. این کتاب در 55 باب سامان یافته و موضوعاتی مانند اعتقادات صوفیه، ذکر مشایخ طریقت، مراحل سیر و سلوک و احوال و مقامات اهل تصوف را در بر دارد. الرساله از همان زمان حیات مولف در زمره مهم ترین منابع صوفیه قرار گرفت و نویسندگان دوره های بعد، از آن بهره ها بردند. اهمیت این رساله ارزشمند، یکی از صوفیان سده نهم به نام «سید محمد حسینی چشتی» مشهور به «گیسودراز» را بر آن داشت تا شرحی به زبان فارسی بر آن بنویسد. خواننده در شرح الرساله با دو چهره از گیسودراز مواجه است؛ هنگامی که گیسودراز در مقام یک شارح سخن گفته، از تکرار مطالب و اطاله کلام دوری کرده است، زیرا معمولا ترجمه سخن قشیری که به خوبی از عهده آن برآمده، در انتقال مقصود کفایت کرده است. نقش دیگر گیسودراز در این متن، منتقدبودن است. نگاه انتقادی او به الرساله موجب شده تا هرجا لازم بوده بعد از ترجمه به نقد اقوال قشیری و دیگر مشایخ بپردازد؛ به عبارت دیگر، گیسودراز، الرساله را مانند مریدی که به خود اجازه اظهارنظر در برابر پیر را نمی دهد، شرح نکرده، بلکه شیوه ای محققانه و منتقدانه در پیش گرفته است.
کتاب شرح الرساله القشیریه گیسودراز
سخن