کتاب روسیه در برابر دیگران

در "روسیه در برابر دیگران"، ریچارد ساکوا، دانشمند برجسته علوم سیاسی، تحلیلی نافذ و ساختاری از سیاست خارجی روسیه و روابط رو به وخامت آن با غرب ارائه می‌دهد. این اثر که در سایه بحران اوکراین و شکاف ژئوپلیتیکی شرق و غرب منتشر شده، نه‌تنها توصیفی از دینامیک قدرت جهانی معاصر است، بلکه نقدی بنیادین بر روایت‌های غالب غربی درباره نظم بین‌المللی به شمار می‌رود. ساکوا، که به‌خاطر پژوهش‌های گسترده‌اش درباره روسیه و جهان پساشوروی شناخته می‌شود، در این کتاب استدلالی ظریف اما چالش‌برانگیز پیش می‌کشد: فهم رفتار روسیه در صحنه جهانی، بدون در نظر گرفتن خطاهای راهبردی غرب و معماری نظم پساجنگ سرد که بیشتر بر طرد روسیه بنا شده تا ادغام آن، ممکن نیست.
از نگاه ساکوا، شکاف واقعی در سیاست جهانی نه میان دموکراسی‌های لیبرال و رژیم‌های استبدادی، بلکه میان «نظم بین‌المللی لیبرال» و قدرت‌هایی است که سلطه هژمونیک آن را به چالش می‌کشند. به باور او، روسیه برخلاف تصور رایج، صرفا قدرتی تجدیدنظرطلب با نوستالژی امپراتوری نیست، بلکه بازیگری است که به‌طور ساختاری در برابر الگوسازی غرب از نظم جهانی ایستاده است. در این چارچوب، روسیه نه به‌عنوان دولتی سرکش، بلکه به‌عنوان رقیبی نظام‌مند مطرح می‌شود که درگیر نزاعی بنیادین بر سر ماهیت نظم جهانی است.
ساکوا کتاب را به بخش‌هایی سازمان داده که سیر تحولات سیاست خارجی روسیه را از پایان جنگ سرد تا بحران اوکراین و نزدیکی راهبردی با چین دنبال می‌کنند. او گسترش ناتو، نقش اتحادیه اروپا، و شکاف‌های گفتمانی در درون روسیه بر سر رابطه با غرب را در مرکز تحلیل خود قرار می‌دهد. از دیگر مفاهیم کلیدی، ایده «دولت دوگانه» است: هم‌زیستی یک نظم قانون اساسی رسمی با شبکه‌های غیررسمی قدرت که ساختار قدرت داخلی روسیه را شکل می‌دهند. ساکوا این دوگانگی را بازتابی از موقعیت مبهم و دووجهی روسیه در سیاست بین‌الملل می‌داند.
"روسیه در برابر دیگران" کتابی است که خواننده را به عبور از دوگانه‌های ساده‌انگارانه دعوت می‌کند. ساکوا با شکافتن بنیان‌های ساختاری تنش‌ها، روایت رایج غرب را به چالش می‌کشد و بر این نکته تأکید می‌گذارد که صلح پایدار در قرن بیست‌و‌یکم نیازمند بیش از توان نظامی و یقین اخلاقی است. پیام مرکزی او روشن است: بازسازی نظم جهانی تنها با بازاندیشی در بنیان‌های آن ممکن خواهد بود، نه با طرد بازیگران کلیدی آن.