کتاب موج نوی سینمای ایران

«موج نوی سینمای ایران: مطالعه انتقادی» نوشته‌ی پرویز جاهد و ترجمه‌ی مجید کیائیان است. جاهد دانشیار دانشگاه نیو ساوث ولز، سیدنی استرالیاست و سال‌هاست که درباره‌ی سینمای ایران مطالعه می‌کند و مقالات و مطالب زیادی درباره‌ی سینمای ایران نوشته است.
درباره‌ی موج نو سینمای ایران کتاب‌های دیگری هم چاپ شده است اما می‌توان «موج نوی سینمای ایران: مطالعه انتقادی» را مهم‌ترین و جدی‌ترین کتاب در این زمینه دانست. درباره‌ی موج نوی سینمای ایران که نقطه عطفی در تاریخ سینمای ایران است، همچنان مناقشه‌ وجود دارد. این‌که زمینه‌های تاریخی و اجتماعی این سینما چه بود؟ چه عواملی در ایجاد موج نو موثر بود؟ موج نو چه تاثیری بر سینمای امروز گذاشته و نسبت سینمای کنونی با موج نو چیست؟ برخی از این پرسش‌های مناقشه‌برانگیز هستند.
«موج نوی سینمای ایران: مطالعه انتقادی» رویکردی آکادمیک دارد و از دیدگاهی تحلیلی - انتقادی به موج نوی سینمای ایران می‌پردازد. جاهد علاوه بر عوامل داخلی موثر بر ایجاد موج نو، به تاثیرات بین‌المللی که باعث غنای زیبایی‌شناختی فیلم‌های موج نو شد نیز می‌پردازد. او گفتمان‌های انتقادی فیلم در دهه‌ی چهل را ارزیابی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه گروه کوچکی از فیلمسازان، قراردادهای سینمای عامه‌پسند در ایران را به چالش کشیدند و سنت سینمای روشنفکرانه و هنری را در ایران بنا گذاشتند.
پرویز جاهد سال‌ها درباره‌ی موج نو سینمای ایران و سه فیلمساز شاخص موج نوی ایران یعنی فرخ غفاری، ابراهیم گلستان و فریدون رهنما مطالعه کرده است. او این جریان سینمایی را در بستر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوران ظهورش بررسی می‌کند و نتیجه می‌گیرد موج نوی سینمای ایران زاییده‌ی شرایط اجتماعی و فرهنگی خاصی است. او علاوه بر این سه فیلم‌ساز شاخص، آثار دیگر فیلمسازان موج نو را نیز بررسی می‌کند.
بسیاری آغاز موج نو را سال 1348 می‌دانند و آن را به ساخت فیلم‌های «گاو»، «قیصر» و «آرامش در حضور دیگران» نسبت می‌‌دهند. اما جاهد این تلقی را غلط می‌پندارد و آن را تحریف تاریخ سینمای ایران می‌داند. او معتقد است بررسی موج نوی سینمای ایران بدون در نظر گرفتن سه فیلم کلیدی ناقص و بی‌اعتبار است. فیلم‌های «خشت و آینه»، «شب قوزی» و «فریدون در تخت جمشید» به ترتیب ساخته‌ی ابراهیم گلستان، فرخ غفاری و فریدون رهنما این سه فیلم کلیدی هستند. این سه فیلم قبل از سال 1348 ساخته شده‌اند.
«موج نوی سینمای ایران: مطالعه انتقادی» کتابی مهم و خواندنی است که به یکی از مهمترین دوره‌ها در تاریخ سینمای ایران می‌پردازد. این مطالعه فقط سینمایی نیست و جاهد موج نوی سینمای ایران را در بستر گفتمان‌های اجتماعی و سیاسی دهه چهل بررسی می‌کند. به این بهانه، او مهمترین گفتمان‌ها و گرایش‌های فکری در دهه‌ی چهل را نیز بررسی می‌کند.