کتاب مکتب سالامانکا

مکتب سالامانکا، چونان یک جنبش فکری کمابیش محافظه‌کارانه آزادانگارانۀ پس از سده‌های میانه، در سده‌های شانزدهم و هفدهم مسیحی از سوی شماری از الاهیات‌دانان دانشگاه سالامانکا فرود آمده از برج عاج الاهیات‌دانی و مابعدالطبیعه‌پردازی از یک سو و گریزان از پذیرش بی‌چون‌وچرای تصمیم‌گیری‌های دستگاه پادشاهی در زمینۀ سیاست و اقتصاد از سوی دیگر پدید آمد تا، همچون یک مدرسی‌گرایی نوزایشی اسپانیایی، واکنش‌های نظری و حتّا عملی درخور به مقتضیات سیاسی و اقتصادی جهان نوین شکل گرفته با کشف قارۀ آمریکا و جنبش اصلاح‌گری دینی را، بر بافتار سنت ارستویی توماسی کرامت انسانی و همچنین انسان‌گرایی برآمده از نوزایش دامن‌گستر، تدارک بیند.

این کتاب، که نهمین شماره از مجموعۀ ارزشمند «اندیشه‌ورزان بزرگ محافظه‌کار و آزادانگار» است، درآمدی درخور به این مکتب، به‌ویژه برای پارسی‌زبانان علاقمند به آشنایی هر چه گسترده‌تر و ژرف‌تر با سنت محافظه‌کاری و آزادانگاری اروپایی و همسنجی احتمالی آن با سنت فلسفی ایرانی اسلامی همان روزگار است که در اندیشه‌ورزی سیاسی و اقتصادیْ سترون و در کنشگری در برابر خودکامگی‌های شاه یا سلطان ناتوان یا کم‌توان بود.

کتاب‌شناسی این کتاب در‌بردارندۀ مشخصات شماری از آثار درخور در شناخت وجوه گوناگون مکتب سالامانکا است که در پژوهش پیرامون این مکتب به گونه‌ئی خاص و سنت محافظه‌کاری و آزادانگاری غربی به گونه‌ئی عام بسیار سودمندند.

نگارنده در زندگی علمی گزارشگری متون فلسفۀ سیاسی به پارسی همواره با بخشی از آن طیف گستردۀ لیبرالیسم همدلی بیشتری داشته است که به سوی کرانۀ چپ عدالتخواه می‌گراید و خواستار آشتی هر چه بیشتر میان آزادی و عدالت در چارچوب سوسیال دموکراسی استوار بر دو بال واقعیت و آرمان (یوتوپیا)، و بهره‌گیر از نظریۀ واقع‌گرا آرمانشهرگرا برای دستیابی به جهانی شایستۀ زیست بهینۀ همۀ انسان‌ها است.

ازاین‌رو فرصتی غنیمت شمرده شد تا برای نشان دادن آشتی‌جویی با لیبرالیسمی که دلیرانه دغدغۀ عدالت و محدود کردن گسترۀ اقتدار و قدرت استبداد یا هر گونه نظام سیاسی تمامت‌خواه را دارد این کتاب به پارسی ترجمه شود و به پیشگاه همۀ دغدغه‌مندان سه‌گانۀ آزادی و عدالت و صلح پیشکش گردد.