کتاب دگرگونی ساختاری جدید در حوزه ی عمومی و دموکراسی شورای

کتاب «دگرگونی ساختاری جدید در حوزه‌ی عمومی و دموکراسی شورایی» اثر یورگن هابرماس، فیلسوف و جامعه‌شناس برجسته‌ی آلمانی، بازبینی انتقادی نظریه‌ی مشهور او درباره‌ی «قلمرو عمومی» در قرن بیست‌ویکم است. هابرماس که در دههی ۱۹۶۰ با کتاب «دگرگونی ساختاری قلمرو عمومی» به تحلیل فروپاشی فضای گفت‌وگوی عقلانی در جوامع سرمایه‌داری پرداخت، اکنون در این اثر جدید می‌کوشد نشان دهد چگونه فناوری‌های دیجیتال، پوپولیسم و بحرا‌ن‌های زیست محیطی، بار دیگر ماهیت دموکراسی و ارتباطات انسانی را دگرگون ساخته‌اند. هابرماس در کتاب اول خود، «قلمرو عمومی» را به عنوان فضایی فیزیکی-فکری (مانند سالن‌های ادبی یا روزنامه‌ها) تعریف کرد که در آن شهروندان با استدلال عقلانی درباره‌ی مسائل مشترک گفت‌وگو می‌کردند و افکار عمومی شکل می‌گرفت. در این اثر جدید، او اعتراف می‌کند که این الگوی ایده‌آل در قرن بیست ویکم تحت تأثیر سه نیروی اصلی قرار گرفته است: 1. جهانی‌شدن: قدرت فراملی شرکت‌ها و نهادها، حاکمیت ملی را تضعیف کرده است 2. دیجتال شدن: شبکه‌های اجتماعی، گفت‌وگو را به «انبوهی از داده‌ها» تقلیل داده‌اند و 3. بحران‌های زیست‌محیطی: تغییرات اقلیمی، نیاز به همکاری جهانی را ضروری ساخته، اما همزمان شکاف بین ملت‌ها را عمیق‌تر کرده است. هابرماس در این کتاب استدلال می‌کند که علیرغم افول قلمرو عمومی سنتی، امکانات تازه‌ای برای سیاست گفت‌وگومحور (Deliberative Politics) وجود دارد. همچنین او در این کتاب بار دیگر بر نقش سرمایه داری نئولیبرال در تخریب قلمرو عمومی تأکید می‌کند. او نشان می‌دهد چگونه شرکت‌های فناوری (مانند فیسبوک یا گوگل) با تبدیل داده‌های کاربران به کالا، فضای گفت‌وگو را به بازاری برای جلب توجه تبدیل کرده‌اند. به گفته‌ی او، در چنین فضایی، «حقیقت» جای خود را به «وایرال شدن» داده است و این مسئله بنیان‌های دمکراسی را تهدید می‌کند. به طور کلی، این کتاب نه تنها برای علاقه‌مندان به فلسفه‌ی سیاسی، بلکه برای هر کسی که نگران آینده‌ی گفت‌وگوی جمعی در عصر شبکه‌های اجتماعی است، خواندنی و چالش‌برانگیز است.