کتاب «طومارهای بحرالمیت» نوشته تیموتی لیم، اثری است که به بررسی یکی از مهمترین اکتشافات باستانشناسی قرن بیستم، میپردازد. این کتاب فقط به خود طومارها محدود نمیشود به این معنا که به زمینههای فرهنگی سیاسی و جنجالهایی که پیرامون آنها شکل گرفته است نیز توجه دارد. لیم در ابتدا به این مسئله میپردازد که این طومارها به یک نماد فرهنگی تبدیل شده ند سپس کشف آنها چه بازتابی در رسانهها داشته است. او به اهمیت سیاسی این اکتشاف برای دولت اسرائیل و همچنین به نظریههای توطئه، مانند ادعای پنهانکاری واتیکان، اشاره میکند. در ادامه کتاب وی به جزئیات فنیتری وارد میشود و دشواریهای خواندن، بازسازی و کنار هم چیدن قطعات پراکنده طومارها را شرح میدهد. یکی از قسمت های اساسی کتاب به اهمیت این متون برای نقد متنی کتاب مقدس عبری اختصاص دارد و نشان میدهد که این طومارها، وجود نسخههای متفاوتی از متون مقدس را در دوران باستان آشکار ساختند. لیم به هویت نویسندگان و استفاده کنندگانن این طومارها، که به احتمال زیاد فرقه اسنیها بودهاند، میپردازد و باورهای آنها، از جمله تقسیمبندی انسانها به پسران نور و پسران تاریکی را بررسی میکند. همچنین، بحثهای باستانشناسی درباره کاربری محوطه قمران، محل کشف طومارها، مطرح میشود،. اینکه آیا این مکان یک مرکز رهبانی، یک قلعه نظامی یا کارگاه سفالگری بوده است. کتاب بیان میسازد که ارزش اصلی طومارها در ارائه یک یافته تکاندهنده و واحد نیست که در فراهم آوردن انبوهی از اطلاعات دست اول درباره باورها و اعمال دینی یک گروه یهودی در دوران معبد دوم است. البته یکی از نکات قابل توجه کتاب نزدیک بودن زمان تألیف این طومارها به سده یکم میلادی است که اطلاعاتی درباره پیدایش مسیحیت و زندگی مسیحیان آغازین و آداب و رسوم مذهبی یهودیان فراهم میکند. کتاب علاوه بر فهرست تصاویر به یازده فصل تقسیم شده جامعه قمران چه کسانی صاحب طومار ها بوده اند و مسیحیت و طومارهای اولیه از جمله فصول این کتاب است. در مجموع، «طومارهای بحرالمیت» تلاش تحسین شده از این اکتشاف ارائه میدهد. این کتاب به خواننده کمک میکند تا با ویژگیهای مختلف این طومارها، از مسائل فنی و تاریخی گرفته تا جنجالهای فعلی، آشنا شود و اهمیت آنها را برای شناخت یهودیت باستان و ریشههای مسیحیت درک کند. این پژوهش با رفع ابهامات پژوهشی دقیق است.
درباره تیموتی لیم
دکتر تیموتی لیم قاری در مطالعات عبری و عهد عتیق، دانشگاه ادینبورگ است.